ضمير حسين کرل پروفائيل by Abdul Ghaffar Wadho

Un checked

Despite repeated reminders u are sending file with in correct name.  This will go to negative marking.

 proper file name; Profile Abdul Ghaffar 

if it is revied: Profile - Abdul Ghaffar  - Revised

هڪ شاعر ۽ صحافي جنهن جو معاشري لاءِ جيئڻ: ضمير حسين کرل

پروفائيل

عبدالغفار

Abdul Ghaffar Wadho

چوندا آهن ته شاعري موتين جي مالها مثل هوندي آهي ڇو ته شاعر لفظ لفظ چونڊي پرکي ڪو غزل ٺاهيندو آهي، سندن چونڊ هر لحاظ کان سٺي ۽ منفرد هوندي آهي. ان ئي سبب اهي لفظ موتين جيان بي بها ٿي پوندا آهن پر جيڪو شخص لفطن جي روپ ۾ پاڻ کي املهه موتي ڏي ٿو ان جي اهميت ڪيتري آهي يا ڪيتري هئڻ گھرجي؟ ان بابت اسان جي معاشري شايد ئي ڪڏهن سوچيو هجي! پر پوءِ به جيڪڏهن ڪو تخليقڪار خدا طرفان ڏنل ڏات کي صحيح رخ ۾ استعمال ڪرڻ کي پنهنجو فرض سمجھي ادا ڪري ٿو ته از خود سندس اهميت موتين کان به وڌي ويندي آهي، ضمير حسين کرل به انهن مان هڪ آهي، جيڪي پنهنجي نالي نه پر معاشري لاءِ لکندا آهن.

آڪٽوبر 1971ع ۾ کير ٿر جبل جي ڇانوَ ۾ اڏيل سنڌ جي آخري (سرحد) شهر شهدادڪوٽ ۾ جنم وٺندڙ ضمير حسين کرل 19 سالن جي عمر ۾ شاعري جي شروعات ڪئي، سنڌ جي مهان شاعر “استاد پيرل قمبر” جي شفقت ۽ شاگردي ۾ ڏينهون ڏينهن سندس شاعري ۾ پختگي ايندي وئي ۽ هو “ضمير حسين کرل” جي نالي سان باقاعدي لکجڻ لڳو، توڙي جو هن شاعري جي شروعات (نوحن) سان ڪئي پر اڄ هو غزل جو اهڙو پختو شاعر آهي جو اهڙي پختگي تمام گھٽ شاعرن جي حصي ۾ ايندي آهي. ڳالهه وزن بحر جي به ڪونهي ڇو ته وزن بحر اوهان کي هر سٺي شاعر جي شاعري ۾ ملي ويندو پر ضمير حسين جي اهم خوبي اها آهي جو موضوع ڪهڙو به هجي هو ورجاءُ نه ٿو ڪري سندس هر تخليق ۾ اوهان کي نواڻ محسوس ٿيندي، لفظ ته هر شاعر وٽ جھجھا هوندا آهن پر انهن جو صحيح استعمال به هڪ اهڙي خوبي آهي جيڪا ڪنهن به شاعر کي هڪ منفرد ۽ الڳ سڃاڻپ ڏي ٿي جنهن ۾ ضمير کي تمام گھڻو عبور حاصل آهي، لفظَ ڪيڏا به شوخ هجن پر هن جي ڪنهن سٽ ۾ اچي ويا ته ڄڻ نماڻا ٿي پوندا آهن، شايد ان ئي سبب لفظ کيس بي انتها پيار ڪن ٿا ۽ هو انهن سان ڀرپور نڀاءُ ڪندو آهي ۽ هن پنهنجي زندگي اندر ننڍا توڙي وڏا شاعري جا ڪيترائي ڪتاب لکيا پر انهن ۾ “خاڪ ۾ گل” نالي ڪتاب تمام گھڻو مقبول آهي.

ضمير جي چوڻ مطابق ته معاشري جي غربت، انساني ظلم ۽ ڪنهن جي ترڇي نگاهن ۾ گھورڻ کان پوءِ اندر واري اديب محبت ڀرين ڳالهين لکڻ لاءِ مجبور ڪيو تنهن کان پوءِ پاڙي ۾ استاد پيرل قمبر جي ڪچهري ۾ ويهندي ويهندي ڏنگيون ڦڏيون سٽون لکندي استاد جي رهنمائي ۾ شاعر ٿيس، جنهن کان پوءِ ڪڏهن ٿورو ڪڏهن گھڻو لکندو پيو اچان اهڙي ريت شاعري جي ٻک ۾ ٻکجي ويس ۽ شاعري جي طرف لاڙو ڏيارڻ لاءِ منهنجي مدد منهنجي مامي حسين کرل ڪئي جنهن پيءُ جيان مونکي پالي تاتي وڏو ڪيو ۽ ان کان پوءِ استاد پيرل قمبر جنهن مونکي ادب کان گھڻو واقف ڪيو.

شاعري جي زماني ۾ مونسان پيش آيل هڪ اهڙو واقعو جيڪو ڪڏهن وسريو ته ناهي ۽ شايد ڪڏهن وسرندو به نه، جنهن وقت آءٌ شاعري لکندو هيس ان وقت منهنجي پياري ڌيءَ (فروه بتول) فوت ٿي وئي هئي، جنهن کي چاهڻ جي باوجود به بيماري مان نجات ڏياري نه سگھيس ۽ هوءَ مونکان هميشه لاءِ وڇڙي وئي جنهن جي ڪري منهنجي گھر جي ننڍي ڪائنات اڃا به اداس آهي، انهي پس منظر ۾ منهنجو چوسٽو آهي.

تـوکـي بيــماري گِھلي وئي پاڻيءَ جيان

تـــو ڪــٽـيـا مــاهه ٽــي قـيــديـاڻــيءَ جيان

توکي غربت نه منهنجي بچائي سگھي

(ضمير حسين کرل)

شـرمنــدو آهيان پنـهنجي ڪهاڻي جيان.

------------------------------------------------

صحافت ڏانهن لاڙو:  ضمير حسين کرل صحافت جي ميدان ۾ 1998ع کان باقاعده شروعات ڪئي هن صحافت جي شروعات هڪ اخبار کان ڪئي جنهن جو نالو “تعمير سنڌ” هو ۽ ان کان پوءِ پاڪ سنڌ، نجات، هلچل، پبلڪ 

نيوز، خبرون، سنڌ ۽ بشارت اخبارن ۾ پڻ ڪم ڪيو آهي ۽ هينئر هلچل ۽ بشارت اخبارن ۾ ڪم سرانجام ڏئي رهيو آهي.

هن ٽي ــ وي نيوز چينلن تي ڪم 2000ع کان شروع ڪيو جنهن ۾ پهريون چينل “اپنا ٽي ــ وي” هو ان کان بعد رنگ، ڌرتي، دهوم، APP نيوز ايجنسي ۽ مهراڻ ٽي ــ وي تي ڪم ڪري چڪا آهن ۽ 2008ع کان مهراڻ ٽي ــ وي تي خدمتون سرانجام ڏئي رهيا آهن جنهن ۾ تقريباً 8 سال ڪم ڪندي گذري ويا آهن، هن 8 سالن جي عرصي دوران مهراڻ ٽي ــ وي طرفان 2010ع کان 2012ع تائين “ بيسٽ رپورٽر جي ايوارڊ” سان پڻ نوازيو ويو هو ان کان علاوه هن کي ٻيا ڪيترائي ايوارڊ مليا جن مان ڪجھ هي آهن. “پيرل قمبر ايوارڊ” هي ايوارڊ “نئين سونهن ميگزين” شايع ڪرڻ جي ڪري ڏنو ويو هو هن ميگزين اندر ادبي ڳالهيون شايع ٿينديون هيون ۽ هي سلسليوار ڇپجندو هو، 2000ع ۾ سٺي ڳائڻ جو ايوارڊ ڏنو ويو هي ايوارڊ “شهدادڪوٽ جو شهري معاشرو” نالي هڪ تنظيم ڏنو هو ۽ ان کان علاوه ٻيا ڪيترائي ايوارڊ مليا.

ضمير حسين کرل جي چوڻ مطابق ته آءٌ صحافت ۾ پنهنجي شوق سان داخل ٿيو هيس ۽ آءٌ ته سمجھان ٿو ته صحافت ايمانداري، سچائي، عوام جي خدمت ڪرڻ، بيوس ۽ لاچار ماڻهن جي آواز کي اٿارڻ کي صحافت چئبو آهي. هن پنهنجي زندگي جو اڪثر حصو ٻين جي خدمت ڪرڻ، انهن کي انصاف وٺي ڏيڻ ۾ گذاري آهي ۽ هي هميشه غريبن کي پنهنجو ڀاءُ ۽ غمگينن، لاوارثن کي پنهنجو دوست سمجھندو آهي.

نالو: عبدالغفار

ڪلاس: ايم اي پريويس

رول نمبر: 02 

Under supervision of Sir Sohail Sangi

#Profile, #AbdulGhaffarWadho

First day in university - Abdul Ghaffar Wadho,

Please for Go sake send with correct file name. Next time it will be summarily rejected
Revised 
يونيورسٽيءَ  جو  پهريون  ڏينهن
Abdul Ghaffar Wadho,
عبدالغفار وڌو
اڪثر انسان جي فطرت رهي آهي ته جڏهن هو ڪنهن ڪم يا مقصد کي پورو ڪرڻ ۾ ناڪام ٿي ويندو آهي پوءِ هو ڪوشش ڪندو آهي ته جيئن آءُ ناڪام ٿيو آهيان ائين ئي ٻيوبه ڪو ناڪام ٿئي پوءِ جڏهن ڪو به انسان ان ناڪام شخص کان صلاح يا مشور وٺندو آهي ته هو هميشه ان کي ناڪامي وارا  رستا ڏيکاريندو آهي، ائين ئي جڏهن آءُ ٻاهرين ڪلاس پاس ڪري يونيورسٽي جي ٽيسٽ لاءِ تيار ڪري رهيو هئس ته اهڙن ناڪام انسانن مون کي به پاسو ڏنو ۽ چوڻ لڳا “پڙهي ڇاڪندي نوڪري پئسن  کان سواءِ نه ملندي آهي ۽ فضول وقت نه وڃائي، يونيورسٽي ۾ خرچ ڪرڻ کان ته بهتر اهو آهي جو توهان پنهنجو روزگار کوليو". هي هيون ته بيڪار ڳالهيون پر آءُ به انهن ڳالهين تي عمل ڪيو پوءِ يونيورسٽي جو خيال ٿي دل مان ڪڍي اچي هڪ خانڪي اسڪول ۾ پڙهائڻ شروع ڪيو.
ان اسڪول ۾ پڙهائڻ دوران منهنجي ملاقات ان اسڪول جي مالڪ سان ٿي ۽ ان مونکان پڇيو ته توهان جي تعليم ڪيتري آهي؟ مون ان کي پنهنجي تعليم بابت ٻڌايو ته آءُ بي، ايس، سي پارٽ ٽو ۾ پڙهي رهيو آهيان پوءِ ان چيو ته توهان يونيورسٽي ڇو نه ويا آهيو؟ مون جواب ۾ اهي سڀ ڳالهيون ٻڌايون جيڪي مونکي انهن ناڪام انسانن ٻڌايون هيون پوءِ هو منهنجي طرف حيرت مان نهاري کليو پئي ۽ چوڻ لڳو ته اُهي انسان خود ته ناڪام آهين پر توهان کي به ناڪاميءَ جو رستو ڏيکاري رهيا آهن پوءِ پورا ٻه گهنٽا مسلسل هو مونکي سمجهائيندو رهيو پوءِ آءُ هڪ فيصلو ڪيو ته مونکي يونيورسٽي وڃڻو آهي پوءِ ڇا به ٿي پئي ان کان بعد مون سان اڪثر هر اهو انسان ملندو رهيو جنهن جي وات تي يوينورسٽي نه وڃڻ لاءِ ڪو نه ڪو بهانو هو پر آءُ انهن جون ڳالهيون ٻڌي دل ئي دل ۾ کلي چوندو هئس. ته خبر ناهي توهان جهڙن ماڻهن الائي ڪيترن شاگردن جي پڙاهي کي تباهي جي رستي ڏانهن ڌڪيو هوندو پوءِ آءُ پنهنجو اڪثر وقت پڙاهي ۾ گذاريندو هئس ۽ يونيورسٽي جي دوستن سان ويهندو هئس جيئن آءُ انهن کان يونيورسٽي جي ماحول جي باري ۾ واقف رهي سگهان پوءَ ڪجهه مهينن کان بعد مون سنڌ يونيورسٽي ۾ داخلا جي لاءِ امتحان ڏنو جنهن ۾ آءُ پاس ٿيس پوءِ مون کي ماس ڪميونيڪيشن ڊپارٽمينٽ مليو.
اُهي دل کي وڻندڙ، آرام ۽ سڪون ڏيندڙ تيز هوائون، اهو ڪينٽين تي ويهي دوستن سان گڏ چانهه پيئڻ ۽ اهو دوستن سان گڏجي لائبريري ۾ پڙهڻ. اهو سڀ ڪجهه مون سنڌ يونيورسٽيءَ جي دوستن کان ڪيترائي ڀيرا ٻڌو هو، پر جڏهن آءُ پاڻ سنڌ يونيورسٽي پڙهڻ لاءِ آيس ته اُهي سڀ ڳالهيون جيڪي منهنجي دوستن ٻڌايون هيون، اهي سڀ ڳالهيون مون يونيورسٽيءَ ۾ پهرين ڏينهن ئي ڏٺيون. جڏهن آءُ پهرين ڏينهن تي يونيورسٽي اچڻ لاءِ پوائنٽ تي ويٺم ته ڏاڍو مايوس هيس ته خبر ناهي، ڪٿي لهندس ۽ پنهنجي ڊپارٽمينٽ ڪئين ويندس، جيئن ئي پوائنٽ مون کي سينٽرل لائبريري جي اڳيان لاٿو ته آءُ مايوس ٿي پنج منٽ سينٽرل لائبريري تي بيهي سڀني شاگردن ڏانهن نهاري رهيو هئس ته هي شاگرد ڪهڙي طرف وڃي رهيا آهن ۽ منهنجو ڊپارٽمينٽ ڪهڙي طرف آهي. اتي بيٺي بيٺي مون کي ڏاڍو خوف به محسوس ٿيو ته شايد اڄ مون سان ريگنگ ٿيندي، پهرين ڏينهن تي هر ان شاگرد کان خوف ٿي رهيو هو، جيڪو مون ڏانهن ڏسي رهيو هو. مون ڪوشش ته ڏاڍي ڪئي ته پاڻ کي پراڻن شاگردن جيئان ظاهر ڪيان، پر ائين نه پئي ٿي سگهيو ڇو ته پراڻو شاگرد ٿيڻ لاءِ مون کي رستن جي ۽ ادارن جي خبر رکڻ تمام ضروري هو، جنهن جي باري ۾ مون کي بلڪل خبر نه هئي. خبر نه هجڻ جي ڪري ڪجهه وقت کان پوءِ مون هڪ شاگرد کان پنهنجي ڊپارٽمينٽ جي باري ۾ پڇيو ته ماس ڪميونيڪيشن ڊپارٽمينٽ ڪٿي آهي؟ ته اهو شاگرد کلي چوڻ لڳو ته نئون آهين ڇا؟ مون ان کي جواب ۾ چيو ها! مان هتي نئون آيو آهيان، پوءِ ان ڊپارٽمينٽ جو رستو ٻڌايو ته آءُ ڏاڍو خوش ٿي ان کي مهرباني چئي جڏهن آءُ ان شاگرد جي ٻڌايل رستي تي ويس ته وڃي شاگردن (ڇوڪرن) جي هاسٽل تي وڃي پهتس ته اُتان خبر پئي ته ماس ڪميونيڪيشن ڊپارٽمينٽ ته گهڻو پوئتي ڇڏي آيو آهيان. ڪاوڙ ته ڏاڍي آئي ان تي جنهن مون کي غلط رستو ٻڌايو پر مون کي به ڊپارٽمينٽ وڃڻ لاءِ ڏاڍي دير پئي ٿئي ۽ ان سان گڏوگڏ منهنجو پهريون ڏينهن هو ان لاءِ مون هڪ هڪ شاگرد کان ڊپارٽمينٽ جو رستو پڇا ڪندي اچي پنهنجي ڊپارٽمينٽ پهتس، پوءِ هڪ پريشانيءَ مان جان مس ڇڏائي هئي ته مٿان وري ٻي پريشاني، هاڻي رستو به ملي ويو، شعبي جي به خبر پئجي وئي پر ڪلاس ۽ ماحول جي باري ۾ خبر ڪيئن پئي؟ ٿورو پريشان ٿي سوچڻ شروع ڪيو ته هينئر ڇا ڪيو وڃي؟ اوچتو منهنجي ذهن ۾ هڪ پراڻي چوڻي ڦيرو کاڌو ته “پڇڻا نه منجهڻا” پوءِ مون ڊپارٽمينٽ جي هڪ شاگرد کان پڇيو ته آءُ هتي نئون آيو آهيان ۽ ايم.اي.پريوَس جو ڪلاس ڪٿي آهي؟ ته ان شاگرد منهنجي ڏاڍي مدد ڪئي، ان کي ڪجهه ڊپارٽمينٽ جا قاعده، قانون به ٻڌايا ته ڪلاس ۾ ڪيئن ويهڻو آهي ۽ استادن سان ڪيئن پيش اچڻو آهي، ان شاگرد جي چوڻ مطابق آءُ پنهنجي ڪلاس ۾ پهتس ته مون ڏاڍو عجيب محسوس ڪيو، سڄي ڪلاس ۾ خاموشي ٿي خاموشي شاگرد ته ويٺا هئا پر ائين پئي لڳو ڄڻ ڪو راڪاس گهمي ويو هجي. آءُ ڇا ڪيان، آءُ به انهن سان گڏ خاموش ٿي ويهي رهيس. ايئن پئي لڳو ڄڻ آءُ ڪنهن قبرستان ۾ پهچي ويو آهيان. 
ڪجهه وقت گذرڻ کان  پوءِ اسان جا ڪلاس وٺڻ لاءِ نمبر وار ليڪچرار اچڻ لڳا، روايت مطابق هر ليڪچرار پڙهائڻ کانپوءِ پهريون هر شاگرد کان تعارف پڇيو ته توهان جو نالو ڇا آهي، ڪٿان آيا آهيو ۽ اوهان جو هتي اچڻ جو مقصد ڪهڙو آهي؟ هر شاگرد پنهنجي پنهنجي طريقي مطابق سٺو تعارف ڪرايو ۽ مون به پنهنجو تعارف ڪرايو ان کان علاوه هر ليڪچرار اسان کي تمام سٺي نموني پڙهايو ۽ آءُ ڏاڍو خوش ٿيس ڇو جو منهنجو پهريون ڏينهن هو، آءُ ان ڏينهن تي گهڻو ئي ڪجهه سکيو ۽ سمجهيو. 
ڪلاس پورا ٿيڻ کان پوءِ جڏهن اسان ٻاهر آياسين ته ڪلاس جي ڪجهه ڇوڪرن جي راءِ هئي ته انگلش ڪينٽين تي هلون، بک به ڏاڍي لڳي آهي ڇو نه ڪجهه کاڌو، پيتو وڃي، مون انهن کان ڀڄڻ جي ڏاڍي ڪوشش ڪئي، پر هو به ڇڏڻ وارا ڪونه هئا. زوري وٺي آيا. آءُ ويٺو ئي مس هئس ته اوچتو مٿان هڪ پوڙهي فقيرياڻي اچي بيٺي ته ان نه پئسا گهريا، نه ئي ٻيو ڪجهه بس چوڻ لڳي ته “پٽ مون کي انگلش يا آءِ.ٽي ڊپارٽمينٽ جو ڪارڊ ٺهرائي ڏي” عورت جي ائين چوڻ تي منهنجي دوستن جو زور زور سان کلي چوڻ لڳا “وڃي ڪارڊ ٺهرائي ڏيوس” اهي ڳالهيون ٻڌي آءُ ڏاڍو کليس پئي آخرڪار فقيرياڻي ٻيهر چيو ته “ڪارڊ ٺهراءِ ڏيندين يا نه” مون ان کي “ها” چئي جان ڇڏائي پوءِ سڀني گڏجي چانهه پيتي بعد ۾ هر ڪو پنهنجي رهائش گاهه ڏانهن روانو ٿيڻ لڳو. آخرڪار آءُ به پوائنٽ ۾ ويهي پنهنجي رهائش گاهه تي اچي پهتس. 
مان سمجهان ٿو ته يونيورسٽيءَ جو پهريون ڏينهن پهرين پيار وانگر هوندو آهي ۽ ائين به چوندس ته يونيورسٽي ۾ پڙهڻ هر ماڻهو لاءِ اهم آهي چاهي اهو ڇوڪرو هجي يا ڇوڪري، ڇو جو يونيورسٽي هر ماڻهو کي ڳالهائڻ، اُٿڻ، ويهڻ ۽ پڙهڻ جا طور طريقا سيکاري ٿي. 

نالو: عبدالغفار وڌو 
ڪلاس: ايم.اي.پريويس 
رول نمبر: 02 




Not interesting. Observe paragraphs. Compare contrast with college and also stories u heard, before joining university. Put some life in it

يونيورسٽيءَ  جو  پهريون  ڏينهن

عبدالغفار وڌو 

اُهي دل کي وڻندڙ، آرام ۽ سڪون ڏيندڙ تيز هوائون، اهو ڪينٽين تي ويهي دوستن سان گڏ چانهه پيئڻ ۽ اهو دوستن سان گڏجي لائبريري ۾ پڙهڻ. اهو سڀ ڪجهه مون سنڌ يونيورسٽيءَ جي دوستن کان ڪيترائي ڀيرا ٻڌو هو، پر جڏهن آءُ پاڻ سنڌ يونيورسٽي پڙهڻ لاءِ آيس ته اُهي سڀ ڳالهيون جيڪي منهنجي دوستن ٻڌايون هيون، اهي سڀ ڳالهيون مون يونيورسٽيءَ ۾ پهرين ڏينهن ئي ڏٺيون. جڏهن آءُ پهرين ڏينهن تي يونيورسٽي اچڻ لاءِ پوائنٽ تي ويٺم ته ڏاڍو مايوس هيس ته خبر ناهي، ڪٿي لهندس ۽ پنهنجي ڊپارٽمينٽ ڪئين ويندس، جيئن ئي پوائنٽ مون کي سينٽرل لائبريري جي اڳيان لاٿو ته آءُ مايوس ٿي پنج منٽ سينٽرل لائبريري تي بيهي سڀني شاگردن ڏانهن نهاري رهيو هئس ته هي شاگرد ڪهڙي طرف وڃي رهيا آهن ۽ منهنجو ڊپارٽمينٽ ڪهڙي طرف آهي. اتي بيٺي بيٺي مون کي ڏاڍو خوف به محسوس ٿيو ته شايد اڄ مون سان ريگنگ ٿيندي، پهرين ڏينهن تي هر ان شاگرد کان خوف ٿي رهيو هو، جيڪو مون ڏانهن ڏسي رهيو هو. مون ڪوشش ته ڏاڍي ڪئي ته پاڻ کي پراڻن شاگردن جيئان ظاهر ڪيان، پر ائين نه پئي ٿي سگهيو ڇو ته پراڻو شاگرد ٿيڻ لاءِ مون کي رستن جي ۽ ادارن جي خبر رکڻ تمام ضروري هو، جنهن جي باري ۾ مون کي بلڪل خبر نه هئي. خبر نه هجڻ جي ڪري ڪجهه وقت کان پوءِ مون هڪ شاگرد کان پنهنجي ڊپارٽمينٽ جي باري ۾ پڇيو ته ماس ڪميونيڪيشن ڊپارٽمينٽ ڪٿي آهي؟ ته اهو شاگرد کلي چوڻ لڳو ته نئون آهين ڇا؟ مون ان کي جواب ۾ چيو ها! مان هتي نئون آيو آهيان، پوءِ ان ڊپارٽمينٽ جو رستو ٻڌايو ته آءُ ڏاڍو خوش ٿي ان کي مهرباني چئي جڏهن آءُ ان شاگرد جي ٻڌايل رستي تي ويس ته وڃي شاگردن (ڇوڪرن) جي هاسٽل تي وڃي پهتس ته اُتان خبر پئي ته ماس ڪميونيڪيشن ڊپارٽمينٽ ته گهڻو پوئتي ڇڏي آيو آهيان. ڪاوڙ ته ڏاڍي آئي ان تي جنهن مون کي غلط رستو ٻڌايو پر مون کي به ڊپارٽمينٽ وڃڻ لاءِ ڏاڍي دير پئي ٿئي ۽ ان سان گڏوگڏ منهنجو پهريون ڏينهن هو ان لاءِ مون هڪ هڪ شاگرد کان ڊپارٽمينٽ جو رستو پڇا ڪندي اچي پنهنجي ڊپارٽمينٽ پهتس، پوءِ هڪ پريشانيءَ مان جان مس ڇڏائي هئي ته مٿان وري ٻي پريشاني، هاڻي رستو به ملي ويو، شعبي جي به خبر پئجي وئي پر ڪلاس ۽ ماحول جي باري ۾ خبر ڪيئن پئي؟ ٿورو پريشان ٿي سوچڻ شروع ڪيو ته هينئر ڇا ڪيو وڃي؟ اوچتو منهنجي ذهن ۾ هڪ پراڻي چوڻي ڦيرو کاڌو ته “پڇڻا نه منجهڻا” پوءِ مون ڊپارٽمينٽ جي هڪ شاگرد کان پڇيو ته آءُ هتي نئون آيو آهيان ۽ ايم.اي.پريوَس جو ڪلاس ڪٿي آهي؟ ته ان شاگرد منهنجي ڏاڍي مدد ڪئي، ان کي ڪجهه ڊپارٽمينٽ جا قاعده، قانون به ٻڌايا ته ڪلاس ۾ ڪيئن ويهڻو آهي ۽ استادن سان ڪيئن پيش اچڻو آهي، ان شاگرد جي چوڻ مطابق آءُ پنهنجي ڪلاس ۾ پهتس ته مون ڏاڍو عجيب محسوس ڪيو، سڄي ڪلاس ۾ خاموشي ٿي خاموشي شاگرد ته ويٺا هئا پر ائين پئي لڳو ڄڻ ڪو راڪاس گهمي ويو هجي. آءُ ڇا ڪيان، آءُ به انهن سان گڏ خاموش ٿي ويهي رهيس. ايئن پئي لڳو ڄڻ آءُ ڪنهن قبرستان ۾ پهچي ويو آهيان. 

ڪجهه وقت گذرڻ کان  پوءِ اسان جا ڪلاس وٺڻ لاءِ نمبر وار ليڪچرار اچڻ لڳا، روايت مطابق هر ليڪچرار پڙهائڻ کانپوءِ پهريون هر شاگرد کان تعارف پڇيو ته توهان جو نالو ڇا آهي، ڪٿان آيا آهيو ۽ اوهان جو هتي اچڻ جو مقصد ڪهڙو آهي؟ هر شاگرد پنهنجي پنهنجي طريقي مطابق سٺو تعارف ڪرايو ۽ مون به پنهنجو تعارف ڪرايو ان کان علاوه هر ليڪچرار اسان کي تمام سٺي نموني پڙهايو ۽ آءُ ڏاڍو خوش ٿيس ڇو جو منهنجو پهريون ڏينهن هو، آءُ ان ڏينهن تي گهڻو ئي ڪجهه سکيو ۽ سمجهيو. 

ڪلاس پورا ٿيڻ کان پوءِ جڏهن اسان ٻاهر آياسين ته ڪلاس جي ڪجهه ڇوڪرن جي راءِ هئي ته انگلش ڪينٽين تي هلون، بک به ڏاڍي لڳي آهي ڇو نه ڪجهه کاڌو، پيتو وڃي، مون انهن کان ڀڄڻ جي ڏاڍي ڪوشش ڪئي، پر هو به ڇڏڻ وارا ڪونه هئا. زوري وٺي آيا. آءُ ويٺو ئي مس هئس ته اوچتو مٿان هڪ پوڙهي فقيرياڻي اچي بيٺي ته ان نه پئسا گهريا، نه ئي ٻيو ڪجهه بس چوڻ لڳي ته “پٽ مون کي انگلش يا آءِ.ٽي ڊپارٽمينٽ جو ڪارڊ ٺهرائي ڏي” عورت جي ائين چوڻ تي منهنجي دوستن جو زور زور سان کلي چوڻ لڳا “وڃي ڪارڊ ٺهرائي ڏيوس” اهي ڳالهيون ٻڌي آءُ ڏاڍو کليس پئي آخرڪار فقيرياڻي ٻيهر چيو ته “ڪارڊ ٺهراءِ ڏيندين يا نه” مون ان کي “ها” چئي جان ڇڏائي پوءِ سڀني گڏجي چانهه پيتي بعد ۾ هر ڪو پنهنجي رهائش گاهه ڏانهن روانو ٿيڻ لڳو. آخرڪار آءُ به پوائنٽ ۾ ويهي پنهنجي رهائش گاهه تي اچي پهتس. 

مان سمجهان ٿو ته يونيورسٽيءَ جو پهريون ڏينهن پهرين پيار وانگر هوندو آهي ۽ ائين به چوندس ته يونيورسٽي ۾ پڙهڻ هر ماڻهو لاءِ اهم آهي چاهي اهو ڇوڪرو هجي يا ڇوڪري، ڇو جو يونيورسٽي هر ماڻهو کي ڳالهائڻ، اُٿڻ، ويهڻ ۽ پڙهڻ جا طور طريقا سيکاري ٿي. 

نالو: عبدالغفار وڌو 

ڪلاس: ايم.اي.پريويس 

رول نمبر: 02 

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi 

پکين سان محبت

Not according to approved outline

پکين سان محبت

عبدالغفار وڌو 

محبت  ۽ نفرت انسان جو هڪ فطري عمل آهي، جڏهن اسان کي ڪجهه پسند ايندو آهي ته هو ان کي ڏسي ڏاڍو

 خوش ٿيندو آهي، يا ان سان محبت ڪرڻ لڳندو آهي، پر جيڪڏهن ڪجهه پسند نه ايندو آهي ته هو ان ڏانهن ڏسندو ئي ناهي يا ان سان نفرت ڪندو آهي، ائين ئي هر انسان جو نظريو به پکين جي باري ۾ ساڳيو هوندو آهي، اڪثر توهان ۽ اسان پنهنجي ماحول ۾ ڏٺو آهي ته گهڻا ئي ماڻهو پکين سان ڏاڍي محبت ڪندا آهن، ايتري قدر جو انهن کي وقت سر کاڌ خوراڪ، پاڻي ۽ انهن جي استعمال جون ٻيون ڪيتريون ئي شيون به مهيا ڪندا آهن، آءُ ڪجهه ڏينهن پهريون حيدرآباد ويو هئس ته اوچتو منهنجي نظر هڪ پڃري واري تي پئجي وئي، جنهن وٽ ڪبوتر، طوطا، رنگارنگين جهرڪيون موجود هيون، مون سوچيو ڇو نه پکين جي باري ۾ ڪجهه پڇيو وڃي ته مون ان کان سوال پڇيو ته ماڻهو توهان کان پکي خريد ڪرڻ ڇو ايندا آهن؟ سوال جي جواب ۾ ان چيو، ڇو جو پکي اُهو خريد ڪندو آهي، جنهن جي انهن سان محبت هوندي آهي، اڪثر ماڻهو پکي خريد ڪري انهن کي گهرن ۾ پاليندا آهن ۽ ڪجهه وري انهن کي خريد ڪري اڏاري (آزاد ڪري) ڇڏيندا آهن ۽ ان جو اهو به چوڻ هو ته تقريبن ڪبوتر اڏارڻ يعني آزاد ڪرڻ لاءِ ۽ طوطا گهر ۾ پالڻ لاءِ ماڻهو وٺندا آهن. 

پکي قدرت واري جي هڪ خوبصورت مخلوق آهي، هي خشڪيءَ جو سفر ڪري نوشهروفيروز، ڪوهاٽ، سوات، چترال، پنجاب، هاليجي، ڪينجهر ۽ منڇر ڍنڍن ۾ اچي پوندا آهن. سڄي دنيا مان هجرت ڪري اچڻ وارن پکين جو تعداد هر سال 700,000 کان 1,200,000 تائين هوندو آهي، جيڪي سياري جي موسم گذارڻ لاءِ پاڪستان جو رُخ ڪندا آهن. 

سوال: پکي پاڪستان ڇو هجرت ڪندا آهن؟ 

ڇو ته سياري جي موسم ۾ يورپين ملڪن ۾ ٿڌ تمام گهڻي هوندي آهي، جنهن جي نتيجي ۾ نوان نوان خوبصورت پکي افغانستان جو رستو استعمال ڪندي پاڪستان جي خوبصورت ندين ۽ تلائن تي نظر ايندا آهن، جيئن ئي هي ڪنهن ملڪ ۾ پهچن ٿا اُتان جا ماڻهو انهن جي خوبصورتي ۽ قدرت جي طرفان پيدا ڪيل نظام کي ڏسڻ ايندا آهن وري اڪثر انسان هنن جو شڪار ڪندا آهن، شڪاري سياري جي موسم کي شڪار جي موسم به چوندا آهن، اهي هر روز 30 پکين کان وڌيڪ شڪار ڪندا آهن. 1970ع کان اڳ ٻين ملڪن ڏانهن هجرت ڪري اچڻ وارن پکين لاءِ ڪي مخصوص قائدا ۽ قانون نه هئا، پوءِ ايران ۽ جرمني ٻنهي ملڪن ۾ هڪ گڏجاڻي منعقد ڪئي وئي، جنهن ۾ هجرت ڪري ايندڙ پکين جي حفاظت ڪرڻ جون ڳالهيون ڪيون ويون هيون، جنهن جي نتيجي ۾ پاڪستان انهن جي تحفظ ڪرڻ ۾ ناڪام ٿي چڪو آهي، پر هتان جا شهري قانون مطابق نٿا هلن. حڪومت کي گهرجي ته هو پڙهيل، لکيل ۽ سمجهدار ماڻهن کي پکين جي حفاظت واري ذميواري ڏي جيئن انهن جو باقي وجود رهي سگهي. 

پکين جي تحفظ لاءِ ڪراچي ۾ ماڻهن هڪ تنظيم جوڙي وي آهي، جنهن جو نالو “PFAR” آهي، هن تنظيم جو مقصد آهي، جانورن ۽ پکين جي حقن جي باري ۾ جاکوڙڻ يعني پاڪستان جي ڪهڙي به حصي ۾ اگر پکين کي ماريو وڃي ٿو، يا انهن ۾ ڪا بيماري پکڙجي وڃي ٿي ته ان جي مدد لاءِ هي تنظيم هر وقت تيار رهندي آهي، هي اسان جي معاشري ۾ خوبصورتي جو پسمنظر ڏيندا آهن، هنن جو خوبصورت آواز دل کي سڪون پهچائيندو آهي. 

ڇا توهان کي خبر آهي ته سڄي دنيا ۾ پکين جا 9000 کان به وڌيڪ قسم آهن ۽ پاڪستان ۾ پکين جو تعداد تمام گهڻو آهي، هتي 6 يا 7 سؤ پکين جا قسم آهن، سٺو ماحول، بهتر زندگي ۽ کاڌ خوراڪ جي تلاش ۾ انسان ئي نه پر جانور ۽ پکي به هڪ جڳهه کان ٻي جڳهه تي لڏ پلاڻ ڪرڻ لاءِ مجبور هوندا آهن، ڪجهه ته تمام تيز ٿڌن علائقن کان هزارين ميٽرن جو سفر ڪري گرم علائقن ۾ رهندا آهن، پر جيئن ئي انهن جي پنهنجي علائقي جي موسم وچٿري ٿيندي آهي ته هي وري واپس پنهنجي علائقن ڏانهن رُخ ڪندا آهن. 

اسان جي ماحول ۾ پکين سان نفرت ڪندڙ ڪيترائي ماڻهو آهن، جيڪي هنن سان محبت ته نه ڪندا آهن پر انهن کي نفرت جو شڪار بڻائي ماريو پيو وڃي، جيڪڏهن معاشري اندر پکين سان اهو ئي رويو رهيو ته هڪ ڏينهن اسان جي ماحول جي خوبصورتي بلڪل ختم ٿي ويندي، تنهنڪري اسان کي گهرجي ته پنهنجي ماحول جي سونهن کي تباهه ٿيڻ کان بچايون. 

عبدالغفار وڌو 

M.A Previous (Mass Communication)

University of Sindh

2K16-MMC-02