استاد ۽ اديب تيرٿ داس اميداڻي پروفائيل Teerathdas Umedani

 Compare contrast, reference of the specialty of area, to which he belongs, community,create some images, that will enrich ur profile 

Abdul Razaq Kumbhar

استاد ۽ اديب سائين تيرٿ داس اميداڻي

پروفائيل

عبدالرزاق ڪنڀر ، ايم ، اي پريوس رول نمبر، 03

سائين تيرٿ داس اميداڻي علم ۽ ادب سان چاھ رکندڙ شخصيت جو مالڪ آهي. هن نه صرف علم لاءِ پاڻ پتوڙيو آهي پر ان جي تمام گھڻي خدمت به ڪئي آهي. پاڻ تاريخ22 نومبر 1946ع ڌاري ڳوٺ نصير خان لغاري نزد چمبڙ ۾ ڌرتي ماتا جي  دامن ۾ جنم ورتو.  پرائمري تعليم  پنهنجي آبائي ڳوٺ گورنمنٽ اسڪول نصير خان لغاري مان حاصل ڪيائين، چوٿون ۽ پنجون ڪلاس اسلاميه مڊل اسڪول مسڻ وڏي ۾ پڙهيو، جتي عربي سبجيڪٽ وڏي شوق ۽ ذوق سان پڙهيائون. مئٽرڪ سال 1963 ع ۾ سنڌ ماڊل هاءِ اسڪول ٽنڊو الهيار مان پاس ڪيائون، بي، اي 1968ع۽ ايم، اي 1971ع ۾ سنڌ يونيورسٽي مان پاس ڪيائين . پروفيشنل ڪوالفڪيشن جي حوالي سان بي ايڊ ۽ ايم ايڊ اولڊ ڪئمپس حيدرآباد مان  پاس ڪيائون..

سروس لاءِ ٻئي ڪنهن محڪمي کي پسند ڪرڻ بجاءِ تعليم کي ئي پسند ڪيائون، ڇو ته هي  مهان پيشو آهي جنهن سان نه رڳو انسان کي ڄاڻ ملي ٿي پر مان سمان، عزت ۽ آبرو پڻ وڌي ٿي. تاريخ 1964_ 5_12 ع تي گورنمنٽ مڊل اسڪول مبارڪ جروار ۾ انگلش ٽيچر طور ڀرتي ٿيا. ۽ پوءِ ٽنڊو الهيار جي مختلف اسڪولن ۾ پنهنجي علم جا جوهر ڏيکاريندا رهيا، جن ۾ گورنمنٽ مڊل اسڪول پاڪ سنگھار، گورنمنٽ هائير سيڪينڊري اسڪول چمبڙ، هاءِ اسڪول تاج پور،مڊل اسڪول پيارو لنڊ، هاءِ اسڪول سنجر چانگ،  هاءِ اسڪول خير محمد جروار،پاڻ هڪ نان مسلم ٽيچر ٿي ڪري عربي سبجيڪٽ ۾ تمام گھڻي دلچسپي رکندا هئا، سندن قوک مطابق پندرهن سال عربي جو سبجيڪٽ پڙهايائون. ان کان علاوه پاڻ سپر وائيزر به رهيا آهن. آخر ۾ گورنمنٽ هائير سيڪينڊري اسڪول چمبڙ مان  پرنسپل جي عهدي تان رضاڪارانه طور رٽائرمنٽ ورتائين.

سائين تيرٿ داس اميداڻي ماسٽر ٽرينر۽ ٽيوٽر طور به ڪافي خدمتون سرانجام ڏنيون آهن. ادبي ميدان ۾ 1971ع ۾ پير پاتائين، پاڻ نه صرف ڪهاڻيڪار آهن پر تحقيق ۽ تاريخ ۾ به سٺي ڄاڻ رکن ٿا. ادبي خدمتن جي حوالي سان سندن مذهبي ڪاوشون ڪافي آهن، جن ۾، “رنگ مالا ” نالي هڪ ڪتاب لکيو هيائون جيڪو سندر شيوا منڊلي ڪوٽڙي وارن جي طرفان 1972ع ۾ ڇپيو هو. سندن جيڪي ڪتاب شايع ٿي چڪا آهن انهن ۾ شڀ تهوار، گيان پرڪاش، ايشور اپاسنا، آتم درشن، ديوالي پوجن۽ شري ڀڳوان جا 108 نالا، ويد اپديش، سورنهن سنسڪار، ۽آنند ساگر آهن.

ان کان علاوه هندي ٻولي مان به ڪافي ڪتاب سنڌي ٻولي ۾ ترجمو ڪيا آهن جن ۾ شري راما پير، گرڙ پراڻ،  سانوڻ مهاتم، گرو گورک اپديش وغيره شامل آهن. ڪهاڻين جي ڪتابن ۾ ڪوئل جي پڪار، ديوانو دوست،  جي ڪٺيون تڪبير، صندوق ۾ سمنڊ ۽ دل جي دري مان پکي جو پرواز شامل آهن. سائين تيرٿ داس اميداڻي جا وقتن فوقتن مختلف اخبارن ۾ ڪالم، مضمون، تحقيقي مقاله ۽ڪهاڻيون پڻ شايع ٿين ٿيون. پاڻ هڪ سٺا مترجم به آهن آفريڪن ناول “ ٿنگس فال اپارٽ ” سنڌي ۾ ترجمو ڪيو اٿن، هن وقت سائين تيرٿ داس  رگ ويد جو هندي مان سنڌي ۾ ترجمو ڪري رهيا آهن .ميگهواڙن جي تاريخ تي هڪ تمام بهترين ڪتاب “ ميگھ ونس اتهاس” لکي پنهنجي برادري جي مٿان عظيم احسان ڪيو اٿن،  

سائين تيرٿ داس اميداڻي کي پنهنجي ڪيل خدمتن عيوض مختلف ادارن کان ايوارڊ پڻ مليا آهن جن ۾ روحل ادبي اڪيڊمي طرفان ميگھ ونس اتهاس ڪتاب تي مڃتا ايوارڊ ڏنو ويو. ڊويزنل ايجوڪيشن ٽنڊو الهيار طرفان بيسٽ پرفارمنس ايوارڊ ڏنو ويو،  بيسٽ ٽيچر ايوارڊ، کاو علاوه ٽا ئون ڪاميٽي چمبڙ طرفان به کين مختلف ايوارڊن سان نوازيو ويو.

         سندن علمي خدمتن جو باب تاريخ ۾ هميشه زنده رهندو، ڇو ته اهڙا محنتي ۽ فرض شناس استاد تمام گھٽ ملندا آهن

Profile of Teerath Das Umedani byAbdul Razaq Kumbhar, MA previous, 
Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication Studies, University of Sindh.

#Profile,  #TeerathDasUmedani,  #Abdul RazaqKumbhar,

حیدرآباد میں بڑھتی ہوئی گندگی اسکا بھی علا ج ہو Hyderabad

 حیدرآباد  میں بڑھتی ہوئی گندگی اسکا بھی علا ج ہو

 shahrukh

شاہ رخ 

پاکستان کا چھٹا اورسندھ کا دوسرا بڑا شہر حیدرآباد جس کی آبادی تقریباً پینتالیس لاکھ ہیں ۔

جہاں ہرروز تین لاکھ کلوسے زیادہ کچراپھیکا جاتاہے۔

شہر میں کچرااٹھانے کا کوئی نظام نہ ہونے کی وجہ سے اکثر علاقوں میں شہری جلا کر ختم کرتے نظر آتے ہیں جس سے ماحول میں آلودگی کے ساتھ بیماریوں میں بھی اضافہ ہورہا ہے ۔حیدرآباد میں باکمال افسران کی لاجواب کارکردگی نے عوام کے منہ کھولے چھوڑ دئیے ہیں کیو نکہ عوامی خدمت کیلئے موجود افسران نہ تو دفاتر میں میسر ہیں اور نہ ہی شہر میں صحت وصفائی کے انتظامات کرتے نظر آتے ہیں ۔حیدرآباد کے شہری صحت و صفائی کی سہولیات کو ترس گئے ہیں جگہ جگہ گندی کے ڈھیر اور سیوریج کے پانی نے جینا دوبھر کردیا ہے مگر صبح شام عوام کی خدمت کرنے والے دعوے دار کہیں میسر نہیں ہیں۔ شہر میں شاید ہی کوئی شاہراہ ہو گی جہاں گندگی اور غلاظت کے ڈھیر نہ ملیں جگہ جگہ گندگی اور سیوریج کے پانی کی وجہ سے گاڑیوں کا چلنا مشکل اور پیدل چلنا نا ممکن ہو چکا ہے ۔

 حیدرآباد بلدیہ نے شہر سے کچرا اٹھانے کے معاہدے میں ناکامی کے باوجود کمپنی کے ٹھیکے اور علاقے میں اضافہ کردیا ہے تاہم شہر میں صفائی کی صورتحال تاحال ابتر ہے جس پر ذمہ دار ان نے آنکھیں بند رکھی ہیں حیدرآباد میں کچرے کے جا بجا لگے ڈھیر اٹھانے میں ناکام پرائیوٹ کمپنی کے معاہدے میں توسیع کردی ہے جبکہ لطیف آباد کے ساتھ سٹی کا علاقہ بھی بااثر سیاسی شخصیت کے اشاروں پر مذکورہ کمپنی کودے دیا گیا ہے۔

 شہر کے علاقے لطیف آباد میں پرائیوٹ کمپنی کو 225 ٹن کچرا 690 روپے فی ٹن کے حساب سے گذشتہ سال دیا گیا تھا مگر کمپنی کی جانب سے رقم کی وصولی کے باوجود کچرا اٹھانے کے معاہدے کی کھلی خلاف ورزی کی گئی ۔شہر میں گندگی کی ابتر صورتحال کے باوجود بااثر سیاسی شخصیت کے اشاروں پر کمپنی کے معاہدے میں توسیع کے ساتھ سرکاری گاڑیاں بھی کچرا اٹھانے کیلئے مہیا کردی گئی ہیں مگر معاہدے پر عمل درآمد کیلئے حکام بالا خاموش ہیں ۔

حیدرآباد میں کچرے کے ڈھیر اور سیوریج کا گندہ پانی شہریوں کیلئے عذاب بن گیا ہے اورصفائی پر ماہانہ کروڑ روپے کے اخراجات کرپشن کی نظر ہورہے ہیں مگر کوئی پرسان حال نہیں ہے ۔

 حیدرآباد میں جگہ جگہ لگے گندگی کے ڈھیر اور شاہراہوں پر کھڑا سیوریج کا گندہ پانی شہریوں کے لئے عذاب بن گیا ہے مگر صفائی کے ذمہ دار ادارے تمام تر صورتحال پر خاموش تماشائی بنے ہوئے ہیں ۔بلدیاتی اداروں میں سینٹری ورکرز سینکڑوں کی تعداد میں ہونے کے باوجود شہر میں صفائی کی خراب صورتحال ہے اور سیوریج کے گندے پانی کی نکاسی کا کوئی نظام نہیں مگر ماہانہ کروڑ روپے کے اخراجات باقاعدگی سے کئے جارہے ہیں۔

دوسری طرف ایڈمنسٹریٹرکاعہدہ دوماہ سے خالی ہے جو کی وجہ سے لوگوں کے گھروں کے کاغذات،رجسٹریاں،فائلوں میں پڑی ہے عوام دربدر پھررہے ہیں کوئی سننے والا نہیں ہے جگہ جگہ کچرے کے ڈھیر لگے ہیں شہر میں صفائی ستھرائی کانظام ناپیدہوکر رہ گیا ہے حکومت سندھ کو چاہیے کہ سپریم کورٹ کے احکامات پر عمل کرتے ہوئے بلدیہ اعلیٰ حیدرآباد میں او۔پی۔ایس ۔غیرقانونی ترقیوں اوردیگر محکموں سے آئے ہوئے افسران کو عہدوں سے فارغ کرکے صاف اورشفاف طریقے سے میرٹ کی بنیاد پر افسران کو بھرتی کرے جو بلدیہ کے نظام کو منظم طریقے سے چلاسکے کہیں ایسا نہ ہو کہ شہر حیدرآباد کچرے کے ڈھیر تلے دب جائے۔

shahrukh

M.A(previous)

Roll no #2k16MMC-71 

Under supervision of Sir Sohail Sangi

 #Hyderabad, #shahrukh

ٿر جو اُڀرندڙ ڳائڪ عباس فقير

Profile of Singer Abbas Faqeer 

Akash Hameerani 

ٿر جو اُڀرندڙ ڳائڪ عباس فقير

آڪاش هميراڻي

انسان دنيا جي گولي تي رهندڙ واحد باشعور ۽ باعقل سڏرائيندڙهستي آهي، انسان جيڪو آدجگاد کان وٺي هيستائين جيڪو ڪُجهه ڪندو پيو اچي اهو پنهنجي اندر ۾ ستل شعور کي راحت بخشڻ لاءِ ڪيو آهي، پوءِ اُهو اظهار ناول، شاعري، مصوري، رقص ذريعي ڪري يا موسيقي وسيلي ڪري اهو ماڻهو تي منحصر آهي.

موسيقي ماڻهو جي روح جي غذا آهي، جنهن سان هو اندر ۾ موجود انساني ڳڻن کي وڌيڪ صحتمند بڻائيندي آهي ۽ لاشعوري جي بُک کي پري ڀڄائيندي آهي، موسيقي ڪائنات سان گفتگو ڪرڻ جو پُڻ ناٰءُ آهي. موسيقي ذريعي فطرت کي خوبصورت بڻائي سگهجي ٿو ۽ فطرت جي حسين رنگن کي پسي سگهجي ٿو. اِها موسيقي ئي هئي جنهن وسيلي ٻيجل جنگل ۾ منگل ڪندو هو ۽ سُرندي جي مڌر سُر ۽ ساز سان جانورن کي ميڙي مُٺ ڪندو هو، ۽ ساڳي سرندي جي صدا راءِ ڏياچ کي سِر گهورڻ تي پُڻ مجبور ڪيو.

  موسيقار حسين ۽ حساس دلين جي ترجماني ڪندڙ هوندو آهي، هڪڙو ڪلاڪار پنهنجي فن جي ڪمال سان پٿر دل ماڻهو جي سخت مزاج کي مڌر بڻائي جهومائي سگهي ٿو. ڪلاڪار سماج جو اهم ۽ روح جي ترجماني ڪندڙ فرد آهن.

سنڌ جي حسين ۽ سون ورني سرزمين پُڻ موسيقي جي ميدان ۾ هميشه جيان اڳين صفن ۾ بيٺل آهي، سنڌ جي انهن انيڪ ڪلاڪارن موسيقي جي دنيا ۾ پنهنجو پاڻ ملهايو آهي. انهي موسيقي جي جهان جو اڀرندڙ ستارو، عباس فقير پُڻ آهي. عباس فقير جو جنم ٿر جي مشهور فنڪار حسين فقير جي گهر ۾ 13  مارچ 1994 تي ٿر جي شهر مٺي ۾ ٿيو. عباس فقير پرائمري تعليم گورنمينٽ پرائمري اسڪول ڪنڀار ڪالوني مان حاصل ڪيائين، مڊل جي تعليم گورنمينٽ هاءَ اسڪول نارٿ ڪالوني مٺي مان ڪيائين، گورنمينٽ ڊگري ڪاليج مٺي مان انٽر پاس ڪيائين، هن وقت گورنمينٽ ڊگري ڪاليج مٺي مان بي.ايس.سي ڪري رهيو آهي.

عباس فقير جو خاندان موسيقي سان واڳيل هئڻ ڪري ڳائڻ جو شوق ننڍپُڻ کان ئي ورائي ويو، شروعاتي تعليم دوران اسڪول ۾ منعقد ٿيندڙ نصابي توڙي غير نصابي پروگرامن ۾ ڳائڻ جو پُڻ موقعو ملندو هو. مئٽرڪ پاس ڪرڻ کان پوءَ ترت ئي شام جي وقت مراد فقير ميموريل سنگيت سکيا مرڪز جا ڪلاس وٺندو رهيو. مراد فقير سنگيت سکيا دوران کيس ٿر جي مشهور نوجوان راڳي رجب فقير جي استادي ۾  راڳ جي مختلف قسمن جي مهارت حاصل ڪيائين. ٿر ۾ مختلف سماجي، سياسي، قومپرست ۽ ادبي تنظيمون پنهنجي پروگرام جي شروعات عباس فقير جي سُر ۾ شاه جي وائي کان ڪرائينديون آهن، ته پنڊال ۾ ويٺل ماڻهوءَ سُر جي سحر ۾ وڪوڙجي ويندا آهن.

عباس فقير سنڌ جي ڪيترن ئي شاعرن جي شاعري ڳائيندو آهي، جن ۾ سنڌ جي سرتاج شاعر شاه لطيف، اُستاد بخاري، شيخ اياز، ادل سومرو، اياز گل، تنوير عباسي، حليم باغي، سائينداد ساند توڙي ايوب کوسو شامل آهن.

عباس فقير سادگي پسند نوجوان ڳائڪ آهي، اهو ئي سبب آهي جو نوجوان ۾ وڌيڪ مقبول آهي، ڀيڄ ڀني کان پوءَ مٺي شهر جي خوبصورت پڪنڪ پوائنٽ گڍي ڀٽ تي جڏهن نوجوان جا ٽولا موسم جي مزو وٺڻ لاءَ پنڌ ڪن ٿا تڏهن عباس فقير کي فون ڪري ضرور گهرائن ٿا. نوجوانن جي نگاهن جو مرڪز عباس فقير جڏهن سُر سارنگ جي وائي “دردوندي جو ديس وسي پيو، بوند برهه جي بهار لڳي” جهونگاريندو آهي تڏهن نوجوانن جي دلين جي ڌڙڪن، ڏڪاريل ڏيهه جي مارو ماڻهن سان محبت جو اظهار ڪندي آهي.

عباس فقير، بنا سازن جي جڏهن هم ڪلاس، هم عمر ۽ هم اثر دوستن جي اصرار تي شيخ اياز جو هي غزل “جا خدا کان نه ٿي، جا نه امڪان ۾. ڪالهه کان ڳالهه آهي سا انسان ۾” ڳائيندو آهي ته نوجون انقلابي جذبي سان سرشار ٿي ويندا آهن صحرا ۾ ماٺار پئجي ويندي آهي.

ٿري لوڪ گيت پُڻ عباس جي موسيقي حصو رهيا آهن، شادين مرادين ۾ هو جڏهن به ڳائڻ ويندو آهي ته لوڪ ادب سان چاهه رکندڙ ماڻهو کيس لوڪ گيت ڳائڻ جو چوندا آهن عباس فقير جو پسنديده لوڪ گيت “پايل موري باجي” آهي، عباس اهو گيت هر وقت جهونگاريندو رهندو آهي.

ننڍي عمر ۾ ئي هن ڪلاڪار حسين فقير لائيف ٽائيم اچيومينٽ ايوارڊ ۽ صادق فقير ايوارڊ پُڻ حاصل ڪيا آهن. ڏات جي ڏيهه جي هن اُڀرندڙ ڳائڪ کي اياز جي هنن سٽن سان سُر جي رنگن جي پارت ٿا ڪيون ته،

اها چنگ چارڻ اُمانت اٿئي

متان سر سوا ڪرين ڪي صدائون
 #Thar, #Profile, #AbbasFaqeer,#AkashHameerani

This work was carried under supervision of Sir Sohail Sangi  in April 2016.