Proper subject line and proper file name is must
subject line: Interview by Rasheed nizamani Roll...
file name: Interview - Rasheed nizamani
Ur interview has been uploaded u will get feed back latter
يروز احمد ميمڻ
انٽرويو وٺندڙ.. رشيد احمد نظاماڻي
Rasheed Ahmed Nizamani
تعارف
فيروز احمد ميمڻ جي پيدائش 2 جنوري 1947ع تي حيدرآباد ۾ ٿي
پاڻ سنڌ يونيورسٽي مان اڪنامڪس ، پوليٽيڪل سائنس ، ۽ سنڌي ۾ايم اي ڪئي اٿن.پاڻ هاءِاسڪول جا ريٽائرڊ استاد آهن.
پاڻ نيو فيلڊ پبليڪيشن اداري جا مالڪ آهن.هن اداري ڪيترائي سنڌي ڪتاب ڇپي سنڌي ادب جي وڏي خدمت ڪئي آهي.
سوال جواب
سوال.توهان هي ادارو نيو فيلڊ پبليڪيشن ڪڏهن شروع ڪيو؟ ۽ هن اداري ۡکولڻ جو مقصد ڇا هو؟
جواب. هي ادارو 1972ع ۾ کوليو ويو ان وقت ڪتاب فقط گورنمينٽ جا ادارا ڇپيندا هئا جيڪي گورنمينٽ جي پاليسين تي هلندي ڪتابن مان حڪومت مخالف مواد کي سينسر ڪري پوءِ ڇپيندا هئا ته اسان جو مقصد اهو هو ته اسان آزاد پاليسي تحت ادارو کوليون ته جيئن سٺي ۽ معياري مواد کي هر حال ۾ ترجيح ڏيون ۽ پوءِ هي ادارو کوليوسين.
سوال. سنڌي ماڻهن جو ادب ڏانهن رجحان ڪيئن آهي؟
جواب. جيڪڏهن اسان سنڌي آبادي کي ڏسنداسين ته ان حساب سان سنڌي ڪتاب پڙهندڙن جو تناسب نه هئڻ جي برابر آهي 5 ڪروڙ جي آبادي ۾ جڏهن اسان ڪتاب جون 1000 ڪاپيون شايع ڪريون ٿا ته ان مان 600 به مس ٿيون وڪامن.
سوال. اوهان جو ادارو ڪيترو ڪامياب رهيو ؟
جواب. ان جي لاءِ هڪ واقعو ٻڌايان ٿو. جڏهن اسان عبدالواحد آريسر جو ڪتاب ڇپايوسين ته ان جي پيش لفظ ۾ آريسر لکيو هو ته اڄ مون کي ٻي وڏي خوشي ملي آهي مون جي پهرئين خوشي اها هئي ته ”برسات“ ۾ منهنجو مضمون ڇپيو هو ۽ ٻي خوشي اها ته نيو فيلڊ پبليڪيشن طرفان منهنجو ڪتاب ڇاپيو وڃي پيو. ٻيا به اهڙا ڪيترائي واقعا هئا جيڪي اجائي ڊيگھ جو سبب بڻجي ويندا.
سوال. سنڌي ادب جي خدمت طور توهان کي ڪي ايوارڊ مليا؟
جواب. ها سنڌ حڪومت طرفان مونکي گولڊ ميڊل مليل آهي.هڪ پرائيويٽ ادارا طرفان به ايوارڊ مليا ان کان علاوه آمريڪا جو هڪ ادارو هر سال هڪ ڪتاب شايع ڪندو آهي جيڪو پوري دنيا مان سٺن پبلشرن جا نالا شايع ڪندو آهي ان طرفان 1990 ڌاري منهنجو نالو شايع ڪيو ويو.
سوال. وڏن اديبن سان اوهان جو ملڻ جلڻ رهيو آهي انهن مان ڪنهن جو يادگار واقعو ٻڌائيندا؟
جواب. اديب مونسان ذاتي ڳالهيون به ڪندا هئا ۽ اهو به چوندا هئا ته اهي ڳالهيون آف دي رڪارڊ رکجو تنهنڪري مونکي مناسب نٿو لڳي اُهي اوهان کي ٻڌايان.
سوال. سنڌي ڪتابن جي مارڪيٽنگ ۾ ڪهڙا مسئلا درپيش اچن ٿا؟
جواب. سنڌي ڪتابن جي مارڪيٽنگ جا مسئلا شروع کان ئي رهيا آهن. بڪ اسٽال وارن ۾ 80 سيڪڙو غير سنڌي آهن جڏهن ڪو ئي پبلشر هڙان وڙان ڪتاب ڇپي جڏهن بڪ اسٽال واري کي 5 يا 10 ڪاپيون ڏيندو آهي ته بڪ اسٽال وارا پئسن لاءِ ان کي ايترا ته پنڌ ڪرائيندا آهن جو ڳالهه ئي ڇڏي ڏيو ءِ اهو سڀ اسان جي پنهنجي مارڪيٽ نه هئڻ جي ڪري ٿئي ٿو.
سوال. ادبي پبلشنگ طرف ڪئين آيا ؟
جواب. ”سهڻي“ جو ايڊيٽر هوندو هو طارق اشرف ، ان سان دوستي هوندي هئي. ڀٽي جي دور ۾ جڏهن 40 رسالا بند ڪيا ويا تڏهن هن جو به رسالو بند ڪري ڇڏيائون ۽ 22 مهينا جيل ۾ رهڻو پيس جنهن ڪري سندس معاشي حالت به خراب ٿي وئي. هن جي هڪ ننڊي پريس هوندي هئي. جڏهن جيل ويو ته مون چيس مائنس طارق تون جيل ۾ ويو آهين هاڻي انهي جيل تي ڪتاب لک ڇپيندس مان تنهنجي پريس به هلندي رهندي ۽ پئسا به ملندا رهندا. ائين مون هن جا لاڳيتو پنج ڇهه ڪتاب ڇپيا. پوءِ اڳتي هلي مون اڪيلي سر ان سلسلي کي هلايو.
سوال. اڄڪلهه جيڪو سنڌي ادب لکجي پيو ان بابت اوهان جي ڪهڙي راءِ آهي ؟
جواب. اڳ ۾ تمام گھڻو معياري ادب لکيو ويندو هو ۽ ليکڪ مطالعي وارا هوندا هئا ۽ مسلسل مطالعو ڪندا رهندا هئا پر اڄڪلهه جيڪي نوان ليکڪ آهن انهن ۾ ڪجھ چڱا آهن پر گھڻن جو مطالعو وسيع نه اٿن انهن جي لکڻ ۾ ايڏي گھرائي نه آهي مون کي ياد تو پوي ته طارق امر جليل جون ڪهاڻيون اينديون هيون ته کيس واپس ڪندي چوندو هئس ته ڇا لکيو اٿئي پر جليل دل شڪسته نه ٿيندو هو ۽ لکندو ۽ پڙهندو رهندو هو مقصد ته اڳي مطالعو هوندو هو پر اڄڪلهه جيڪي لکندڙ آهن معذرت سان ائين چوندس ته اهي پنهنجن پئسن سان ڪتاب چپائي چار دوست وٺي هوٽل تي انهن کي چانهه پياري ان ڪتاب تي ڳالهائي واهه واهه ڪرائيندا ۽ ٻيو مڙيئي خير. اڳي نه ٿيندو هو ان ڪري اڳ جهڙا معياري ليکڪ هاڻ ڪون ٿا پيدا ٿين.
سوال. ڇا ميڊيا جي عام ٿيڻ سان پڙهندڙن جي تناسب تي اثر پيا آهن؟
جواب. تمام گھڻا اثر پيا آهن. ميڊيا جي عام ٿيڻ سان ماڻهن کي تفريح جا ڪيترائي موقعا مهيا ٿيا آهن جي ڪري هاڻ ماڻهو ڪتابن کان پري ٿي ويا آهن.
سوال. ڇا سياسي طور ڪنهن تنظيم سان وابسطه رهيا ؟
جواب. جڏهن ننڊا هئاسين ته ڀٽي صاحب جي شخصيت متاثر ڪندي هئي ان جي جلسن ۾ وڃڻ ۽ تقريرون ٻڌڻ ٿيندو هو ڀٽي صاحب سان گڏ بينظير جي شخصيت مان اڃان تائين متاثر آهيان باقي ڪڏهن به ڪنهن تنظيم جو باقاعدا ميمبر نه ٿيس.
سوال. ادب جي شاّخن ۾ اوهان کي ڪهڙي شاخ پسند آهي ؟
جواب. مان ناول کي گھڻو پسند ڪندو آهيان ، ڪهاڻيون به پسند آهن ۽ سفرناما به شوق سان پڙهندو آهيان.
سوال. ڪهڙن ليکڪن اوهان کي متاثر ڪيو ؟
جواب. مون کي سراج تمام گھڻو متاثر ڪيو. سراج ٻولي جو بادشاهه هو هو هڪ سچو ماڻهو هو. سراج جي جاءِ ايندر وڏي وقت تائين ڪو به نٿو وٺي سگھي ان کان علاوه مهتاب محبوب ۽ علي احمد بروهي جون لکڻيون به پسند آهن.
انٽرويو وٺندڙ.. رشيد احمد نظاماڻي
رول نمبر 49
ايم .اي پريويس 2016
Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi
Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro
No comments:
Post a Comment