Showing posts with label Interview. Show all posts
Showing posts with label Interview. Show all posts

Wednesday, 9 March 2016

Interview with poet Parwano Bhatti

Foto of Parwano Bhatti sb is needed. 

Interview with Parwano Bhatti - by Dure Shahwar Mirza
دُرِ شھوار مرزا ماس ڪميونيڪيشن 2 K16 
ڪلاس: M.A (Previous) 
(انٽرويو)
پروانو ڀٽي صاحب
نامياري صحافي ۽ شاعر پروانو ڀٽي سان ڳالھ ٻولھ اسين پھنجي گھر ۾ مسافر مسافر....
اسان جي مھمان شخصيت محترم سائين پروانو ڀٽي صاحب 16 فيبريري 1934 تي ضلع دادوءَ جي هڪ ننڍري ڳوٺ ۾ جنم ورتو. سندن اصل نالو ميوه خان رکيو ويو. سندن والد صاحب نالو گل محمد ڀٽي هو. ننڍئَ عمر ۾شاعري شروع ڪيائون. شروع ۾ سندن تخلص “جوهر” پوءِ “ميرل” “آزاد” ۽ 1950 ۾ شاعري لاءِ موجوده تخلص “پروانو” اختيار ڪيائون. پروانو صاحب 1949 ۾ سنڌي فائنل جو امتحان پاس ڪري پرائمري ٽيچر ٿيا. 1953 ۾ تپيداري ڪاليج ۾ داخل ٿيا. هي امتحان پاس ڪري ڪجھ وقت تپيدار به ٿيا. 1947 کان شاعري شروع ڪيائون، 1953 ۾ نامياري شاعر ڊاڪٽر محمد ابراهيم خليل کي شاعري ۾ پهنجو استاد ڪيائون. صحافت سان دلچسپيءَ جي ڪري روزاني هلال پاڪستان ۽ عبرت اخبار کان صحافت جو سفر شروع ڪيائون ۽ وڏو نالو ڪيائون. اخبارن ۾ قطع نگاري سبب به وڏي شهرت حاصل ڪيائون. ڊسٽرڪٽ ڪائونسل حيدرآباد پبلڪ اسڪول حيدرآباد ۽ سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊو ڄام ۾ پبلڪ رليشن آفيسر طور به خدمتون سر انجام ڏنيون اٿن.
سنڌي صحافت ۽ شاعريءَ لاءِ پاڻ سڄي حياتي بهترين خدمتون سر انجام ڏيندا رهيا آهن پر ڏک جي ڳالھ آهي ته سندن ڪو به شاعريءَ جو ڪتاب اڃان تائين شايع نه ٿي سگهيو آهي. پاڻ هن وقت 82 سالن جا آهن.
سنڌ جي هن معروف شخصيت پروانو صاحب کان مهنجو پهريون سوال هي هئو...

سوال: اوهان لکڻ جي شروعات ڪڏهن ڪئي، پهرين لکڻي ڪهڙي هئي ۽ اها ڪٿي ڇپي؟

جواب:  مون لکڻ  جي  شروعات  1948 کان  ڪئي، 1947 ۾ سنڌي فائنل امتحان پاس ڪيو. پوءِ 1948 ۾ آئون ٽيچر ٿيس سنڌي لکڻ پڙهڻ جو شوق  ننڊي هوندي کان هو، 1948 ۾ مون شاعري ڪئي، 14 آگست 1947 جڏهن پاڪستان قائم ٿيو ته آئون هڪڙو ننڊو گوٽ آهي بدين هينئر بدين ضلو آهي هُن زماني ۾ حيدرآباد ضلعو هو ڪڊهڻ هڪڙو ننڊو گوٽ آهي. هن ڪڊهڻ جي پرائمري اسڪول ۾ جيڪا صُبح جو اسمبلي ٿيندي هُئي ان اسمبلي ۾ مون شعر پڙهيو هو “پيارو پاڪستان” مون جو لکيل پهنجو پڙهيو اها مهنجي شاعري جي ابتدا هئي حيدرآباد مان هُن زماني ۾ هڪڙي اخبار نڪرندي هُئي “هلالِ پاڪستان” جيڪا هاڻ ڪراچي مان ٿي نڪري. اُن هلالِ پاڪستان ۾ آئون اُهي مضمون ٻارن جي ٻاري ۾ يا جنرلي طرح سان آئون لکندو هئس، پو اِهي منهجي اُهي لکڻيون پهريون پهريون اُتي ڇپيون.

سوال: اوهان ادب ۾ آيا ته پهرين شاعر ٿيا يا صحافي؟

جواب: ادب  ۾ هي  ٻئي  الگ  شيئون  آهن، هر صحافي اديب نٿو ٿي سگهي پر هر اديب صحافي ٿي سگهي ٿو. جڏهن ڪو صحافي چوي ته مان اديب آهيان ته اهيو ڏاڊو مشڪل آهي پر ڪو اديب چوي ته آئون صحافي آهيان اهيو ٿي سگهي ٿو. حيدرآباد اسلاميه دارلعشاء قرآن پريس هوندي هئي جنهن جو مالڪ محمد عثمان ڏپلائي هو. آئون ڏپلائي سائين جي آفس ۾ ويس منهجي عمر 19، 20 سال هئي. مون ڪڏهن به ڏپلائي صاحب کي ڪون ڏٺو هو، ٻه ٽي بزرگن سان ويٺا هئا. ڪچهري لڳي پئي هئي، مون ٻڌايو ته منهجو نالو ميوه خان آهي اهيان آئون پرواني جي نالي سان مشهور ڪون هُئس. مون ٻڌايو ته مون سنڌي فائنل ڪڊهڻ جي شهر مان پاس ڪئي آهي ته ڏاڊو خوش ٿيو ته ٿر آهي مونکي چئين ته پاڻ ڳوٺائي آهيون مون چيو ها ڳوٺائي آهيون ڏپلائي صاحب مون کان پهريون سوال ڪيو ته نوڪري ڪندي اخبار ۾ ڪم ڪندي مون چيو ها اخبار ۾ ڪم ڪندس.رپيو روز جي حساب سان مون ڏپلائي صاحب وٽ ڪم ڪيو 30 رپيه مهينو. مون جيڪو روزگار پنهنجو ڪيو آهي پنهنجي محنت سان ڪيو آهي. ائين آئون صحافت جي دنيا ۾ آيس.
سوال: صحافت ۾ توهان ڪهڙين ڪهڙين اخبارن ۾ ڪم ڪيو؟

جواب: صحافت ۾ مون  ابتداء  ڪئي هلالِ پاڪستان کان پر ڇا ڪاڻ  ته ڏپلائي صاحب وٽ ڪم ڪندي جيڪا عبرت اخبار ڊيلي آهي اُها هُن وقت هفتي وار نڪرندي هُئي ۽ ڏپلائي صاحب جو ڪتابي سلسلو هو عبرت ماهوار ڪتابي سلسلو پو ان ماهوار ڪتابي سلسلي ۾ ڏاڊو مشهور شعر هوندو هو.

یارب یہ التجا  ہے کرم  تو  اگر  کرے
وہ بات دے قلم کو  جو دل پر اثر کرے
اهيو ڪتاب جي مٿان لکيل هوندو هو ۽ جيڪو ڏپلائي صاحب مضمون لکندو هو اُن جي مٿان اهيو شعر هوندو هو ۽ ٻيو عبرت اي اکيون وارا عبرت حاصل ڪيو. قرآن شريف جي آيت آهي. هن جي هيٺان لکبو هو عبرت وٺو. پو اُتي اهيو مون صحافت جي سلسلي ۾ ڪم شروع ڪيو. ڊيلي هلالِ پاڪستان پنهنجو هڪڙو نمبر ماهوار ايڊيشن ڪڊيو ته مونکي آفر ٿي ته توهان ماهوار ايڊيشن ۾ اچي ڪم ڪيو. پوءِ مون ماهوار ايڊيشن ۾ ڪم ڪيو. مونکي ماهوار ايڊيشن ۾ انچارج ڪيو ويو. عبرت ۾ مون کي مرحوم شيخ علي محمد تمام وڏو نالو آهي. سنڌي صحافت ۾ اُهو مونکي وٺي آهيو. 21 سال لاڳيتو مون عبرت ۾ ڪم ڪيو. شيخ صاحب پنهنجي اخبار ڪڊي قلعي جي پاسي مان آفتاب اخبار گول بلڊنگ جي ڀرسان اُن ۾ به مون ڪم ڪيو، ته مون هلالِ پاڪستان، عبرت ۽ آفتاب اخبار ۾ ڪم ڪيو.
سوال: توهان  صحافت  ۾ رپورٽنگ  سان  گڏ  ڏاڊا  زبردست  قطعه  به اخبارن ۾ لکيا آهن، اُهي ڪهڙن موضوعن کان متاثر ٿي لکندا هُئا؟
جواب: قطعه سنڌي ادب ۾ تمام گهڻا  لکيا ويا  آهن ۽ سُٺن شاعرن لکيا آهن جن ۾ منهنجا ڪيترا استاد شاعر هئا جيڪي مون کان سينيئر هئا. شاعري ۾ منهنجو استاد ڊاڪٽر شيخ محمد ابراهيم خليل هو ۽ اُن جي نظرداري ۾ مونکي اهيو تخلص آهي جيڪو پروانو مليو نه ته منهنجو تخلص شاعري ۾ ميوه خان ميول هوندو هو تڏهن تخلص جوهر به رکيو ويو پر پوءِ مرحوم استاد مونکي چيو ته تون اسان جو پروانو آهين ته بس هاڻ تون پروانو ٿي وڃ اهين آئون پروانو ٿي ويس. شاعر و شاعري ۾ مون ڪوشش ڪئي ته هي صنف جيڪا آهي ان جو گهٽ استمال پيو ٿي غزل لکجن پيا، گيت لکجن پيا پر هن پاسي روبائي ۽ قطعه تي ڪير توجه ڪونه ٿو ڏي هالانڪي اڳ ۾ شعراء ڪرام لکندا هئا. آئون خوش نصيب هُنن شاعرن مان آهيان. منهنجي الله جا لک لک مون تي احسان ۽ ڪرم آهن منهنجي رب جا جو مون پنج هزار قطعه لکيا.
سوال:هن وقت تائين توهان ڪيترا قطعه  لکيا  آهن  ڇا  انهن  جو  ڪو مجموعو مرتب ڪيو اٿو؟ 
جواب: مون پنج  هزار  قطعه  لکيا  آهن پر ڪو مجموعو آئون  مرتب  نه ڪري سگهيو آهيان ڇو ته منهنجا مالي حالات اهي نه آهن ته منهنجي ڪا ڪتاب ڇپجي يه آئون ڇپرائي سگهان.
سوال: اوهان جو والد  صاحب  ته  پوليس  ۾ هو  پوءِ  اوهان  پوليس ڊپارٽمينٽ ۾ ڇو نه ويا؟
جواب: بابا  سائين جو خيال  منهنجي متعلق پوليس لاءِ نه هو، بابا سائين جو خيال هو ته آئون تپيدار ٿيان. هُن زماني ۾ تپيدار وڏي نوڪري هُئي.
سوال: خبر  پئي  آهي  ته توهان  تپيداري  جو ڪورس به ڪيو، پوءِ ان شعبي ۾ ڇو نه ويا؟
جواب: مون 1953 ۾ تپيدار ڪاليج  ۾ داخلا  ورتي. آئون  تپيدار  پڙهي پاس ٿيس پنج، ڇهه مهينا نوڪري ڪيم بيمار ٿيس مون تپيداري ڇڏي ڏني. ڏهين جو آئون تپيدار اسڪول ۾ ۽ شام آئون ڏپلائي صاحب وٽ ڪم ڪندو هُئس.


سوال: شروع ۾ توهان پرائمري استاد به هُئا، اها نوڪري ڪيترو وقت  ڪيوءَ ۽ ڇو ڇڏيوءَ؟
جواب: پنج  سال مون ماستري  ڪئي  مختلف  اسڪول هُئا. حيدرآباد ضلعو هو هُن زماني ۾ بدين ضلعو اڄان نه ٿيو هو. بدين تعلقي ۾ ماتلي تعلقي ۾ ٽنڊو محمد خان تعلقو، حيدرآباد تعلقو، هالا تعلقو انهن سڀنن ۾ مون نوڪري ڪئي. چار، پنج مهينا، ڪٿي سال ڪٿي ڏيڊ سال نوڪري ڪئي. آخري منهنجي نوڪري جيڪا هُئي سا هالا تعلقي جي تاجر لغاري اسڪول جيڪو اڄان تائين هُتي اسڪول آهي. منکي وري اخبار جو شوق تنهن ڪري مون ماستري ڇڏي ڏني.


سوال: توهان  مشاعرن ۾ ادبي گڏجائين  جا  اسٽيج  سيڪريٽري به رهيا آهيو ڪي يادگار محفلون جن ۾ توهان جي سامهون وڏيون  وڏيون هستيون ويٺل هيون؟
جواب: آئون ادبي ڪانفرنس جو اسٽيج  سيڪريٽري  هوندو هُئس. سچل سرمست جي ميلي تي ادبي ڪانفرنس ٿي، پهرين ادبي ڪانفرنس ٿي ائون اسٽيج سيڪريٽري هُئس، 1963، 1964 ۾.هڪڙو سال پوءِ 1964، 1965 ۾ قلندر لال شهباز جي ميلي تي ادبي ڪانفرنس ٿي آئون اسٽيج سيڪريٽري رهيس. سسي جي ميلي تي ادبي ڪانفرنس ٿي آئون اسٽيج سيڪريٽري رهيس.آئون هٿي سنڌي ادب جي اندر جيڪي وڏيون  ادبي آرگنائزيشن آهن جمعيت شعرائي سنڌ سڄي سنڌ جي شاعرن جي آرگنائزيشن هُئي آئون ان جو ميمبر به رهيس پو جڏهن آئون ڊاڪٽر شيخ محمد آبراهيم خليل وٽ آيس تڏهن آئون بدمِ خليل جو ميمبر رهيس. قبله مخدوم محمد زما طالبعلم مولا بدمِ طالبعلم مولا قائم ڪئي هُئي ان جو به ميمبر رهيس. ٽنڊي محمد خان ۾ اسان ازان بسمل قائم ڪئي بدمِ ادب قائم ڪئي. 1954 ۾ ڌاري سنڌي ادبي سنگت مون قائم ڪئي. ٽنڊي محمد خان جيڪا اڄان تائين آهي. چونڊون ٿينديون آهن هر سال آئون ان جو مُحرڪ رهيس شروع کان وٺي. پو ٿورو وقت 2000 ڌاري 2001 ڌاري بدمِ روح ريحان مون قائم ڪئي امين سنڌي جي گهر جيڪا اڄان تائين آهي.
سوال: توهان هڪ سنڌي فلم “محبوب مٺا” ۾ ڪم به ڪيو، اهو تجربو ڪئين رهيو؟
جواب: سٺو رهيو! ان جو هڪڙو داستان اهيو آهي ته آئون ڪو فلم جي لاءِ ويو ڪون هئس. سنڍي فلم هُئي “پرديسي” ان فلم جي لاءِ مون کي ۽ مصطٓفي قريشي کي چونڊيو ويو، آئون ڏاڊو خوش هُجان مون اچي گهر ڳالهه ڪئي ٽنڊو محمد خان، بابا سائين پوليس ۾ هو مون جو بابا سائين کي ٻڌايو ته فلم ۾ ڪم مليو آهي پر مونکي اجازت ڪانه ملي.1970 يا 1971 ۾ منهنجو دوست هوندو هو الطاف عباسي، ڊائريڪٽر ايڪسائيز ٽيڪسيشن ڪراچي. جڏهن به ڪراچي ويندو هُئس هُن وٽ رهندو هُئس. هڪ ڏينهن ڪراچي گُهمائڻ لاءِ وٺي هليو ۽ هڪ اسٽوڊيو ڏيکارئين جتي فلم محبوب مٺا تي ڪم په هليو. اُتي فلم جي پروڊيوسر سان ملياسين هُن مونکي چاچا ڪري سڏيو، منهنجي واقفيت هي ڪانه هُئي مون سمجهو آئون عمر ۾ وڏو آهيان تنهن ڪري چاچا ڪري سڏي ٿو، پُڇئين! توهين بيراج ۾ تپيدار هُئا، مون چيو ها هُئس، محترم مقداد گورماڻي هو مون چيو ها هو چئين آئون ان جو پُٽ آهيان توهان بابا وٽ ايندا هُئا ته اسين تڏهن ننڊڙا هُئاسين تنهن ڪري آئون چاچا چوان ٿو، آئون پنهنجي فلم محبوب مٺا پيو ٺاهيان ان ۾ هڪڙو پارٽ آهي مهرباني ڪري توهان ڪريو ۽ آئون اداڪار ٿي ويس. منهنجو تجربو سٺو رهيو پر ماحول مونکي پسند ڪونه آهيو اِن ڪري مون ڪي ٻي فلم ۾ ڪم نه ڪيو.

سوال: ڇا توهان پنهنجي آٽو بايو گرافي يا زندگي جو احوال لکو پيا؟
جواب: ها مون هڪڙو احوال لکيو هو امرتا رسالو نڪرندو هو پو اُن ۾ هڪڙو منهنجو شعر هو منهنجي پنهنجي زندگي جي متعلق ته،

ڪتاب  زندگي  جا  ورڪ  ويٺو  هاڻي  اُٿلايان
ڪمائي هيتري ساري سا ڪهڙن سلسلن ۾ وئي
ڪيم جو شاعري ته لاءِ ساگم ٿي ڪاغذن ۾ وئي
آئون لکندو آهيان ڪڏهن ڪڏهن. ڪتاب زندگي جا ورڪ جي عنوان سان امرتا رسالو حيدرآباد ۾ نڪرندو هو اُن ۾ 18 ڪستون پنهنجي زندگي جون لکيون.


سوال: توهان سنڌ جي ماڻهن لاءِ ڪهڙو پيغام ڏيڻ پسند ڪندوءَ؟
جواب: سنڌ جي ماڻهن لاءِ هڪڙو هي پيغام آهي ته “شاه عبدالطيف ڀٽائيؒ کي پڙهن.

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi 
#ParwanoBhatti

Saturday, 13 February 2016

Saeeda Shams Interview by Mehnaz Sabir

Do not put question number on questions. 
 foto is needed. No mention of her educational qualification. 
 U can see how English words have disturbed the format. avoid to use English words 

Saeeda Shams Interview by Mehnaz Sabir Roll no :- 2k16/MMC / 36 (Preious0)

 انٹرویو 
 مہناز صابر
سعیدہ شمس الدین سے انٹرویو بطور تعلیمی ماہر
تعارف :۔
 لطیف آباد کی رہائشی مسز سعیدہ شمس الدین ایک پرائیوٹ اسکول اور کالج کی مالک ہیں۔ وہ گزشتہ 39سال سے کامیا بی کے ساتھ اسکول چلا رہی ہیں۔ ان کے شوہر اور بچے بھی اسکول کا نظام سنبھا لنے میں انکا ساتھ دیتے ہیں ۔ان کے اسکول میں تقریبا 1500شاگرد اور 90سے زیا دہ اساتذہ ہیں۔ ان سے یہ انٹرویو بطور ایک ایجو کیشن ایکسپرٹ کے لیا گیا ۔

سوال: آپ نے پرائیوٹ اسکول ہی کیو ں کھولا ؟
جواب : کیونکہ گو رنمنٹ اسکول میں تعلیم کا معیا رزیا دہ اچھا نہیں ہے میں اپنی قوم کے بچوں کو اچھے معیار دینا چاہتی تھی تا کہ وہ زندگی میں اپنا مقصد حاصل کر سکیں ۔

سوال: پرا ئیوٹ اسکول والوں نے تعلیم کو کا روبار بنا یا ہوا ہے ؟
جواب: یہ بات کسی حد تک صحیح ہے مگر تعلیم دینا ایک پیغمبرانہ پیشہ ہے جس میں سچائی اور ایمانداری کی ضرورت ہے اسکو کاروبار بنا نا غلط ہے کچھ ادارے ایسا کر رہے ہیں پھر وہا ں تعلیم نہیں کمائی ہو تی ہے مگر ہمارے ادارے میں ایسا کچھ نہیں ہے ۔

سوال نمبر 3 بچوں کو اچھی تعلیم دینے کے لئے آپ ٹیچر کی قا بلیت کا کس طرح اندازہ کر تے ہیں ؟
جواب میں ٹیچر کا تعلیمی ریکا رڈ دیکھتی ہو ں اسکی Skillsپر فوکس کر تی ہوں کلاس میں اسکے پڑھانے کا طریقہ دیکھتی ہو ں اور اسکے علا وہ یہ کہ وہ بچوں کی پرابلمز کو کس طرح دل کر ے ہیں ۔

سوال نمبر 4 بچوں کی اچھی تر بیت میں آپکے اسکول کا کتنا حصہ ہے ؟
جواب میں صبح اسکول اسمبلی سے ہی بچوں پر نظر رکھتی ہو ں اور ٹیچرز کو بھی اس بات کی تر بیت دیتی ہوں کہ بچوں کو نصاب کی تعلیم کے ساتھ اچھا انسان بنے کی تعلیم دیں تمیز بھی سکھائیں میں خود بھی بچوں کو آفس میں بلا کر سمجھا تی ہو ں میرے خیا ل سے بچوں کا اخلاقی معیا ر بلند کر نے میں ہمارا کر دار اچھا ہے ۔

سوال نمبر 5 آپ کون سا نصاب پڑھا رہے ہیں ؟
جواب ہم مختلف نصاب پڑھا تے ہیں سندھ ٹیکسٹ کا بھی ہے Oxford کا بھی ہے اور دوسرے پبلشرز کابھی جو کتابیں تعلیمی معیار میں بھی اچھی ہو ں اور بچوں کی سمجھ میں بھی آئے مختلف Levelsمیں ہم نے اچھا نصاب رکھا ہے ۔


سوال نمبر 6 آج کل انگلش کا crazeکیوں ہے ؟جبکہ بچہ اپنی مادری زبان میں زیا دہ اچھا پڑھ سکتا ہے ؟
جواب یہ با ت صحیح ہے کہ بچے ما دری زبان میں زیا دہ اچھا سیکھتے ہیں لیکن مستقبل میں انکو انگلش کا سامنا کر نا ہے اس لئے شروع سے اگر انگلش ہو گی تو آگے جا کے انھیں مشکلات کا سامنا نہیں کر نا پڑے گا ۔

سوال نمبر 7 آپ کے پاس زیا دہ تر کس back groundکے بچے آتے ہیں ؟
جواب زیا دہ تر middle classکے بچے ہیں کچھ upperاور power classکے ہیں کیونکہ فیس منا سب ہے تعلیم کا معیا راچھا ہے اس لئے پر کلاس کے بچے ہیں ۔

سوال نمبر 8 جدید تعلیم کے لحاظ سے آپ شاگر دوں کو کس چرح تر بیت دے رہے ہیں ؟
جواب جدید تعلیم کے لئے کمپیوٹر اور انگلش پر زیا دہ توجہ دے رہے ہیں ۔

سوال نمبر 9 کو ئی ایسا طریقہ جس سے ہم سیکھنے کے عمل کو بہرت بنا سکیں ؟
جواب بس سچائی اور نیک نیتی سے کا م کریں تعلیم کاروبار نہ بنا ئیں اپنا فرض سمجھ کر تعلیم دین اور لالچ سے بچیں انشا ءاﷲ نظام بہتر ہو گا ۔

سوال : کیاآپکے اسکول اور کالج کے شاگر دوں کی بورڈ میں پو زیشن ااتی ہے ؟
جواب بچے پو زیشن لیتے ہیں اوربا قی سب بچوں کا رزلٹ بہت اچھا آتا ہے ۔

سوال نمبر 11 لڑکیوں کی تعلیم سو سائٹی میں کیا اہمیت ہے ؟
جواب ہر پڑھنا لکھا اور عاقل شخص ہی کہے گا کہ لڑکیوں کو تعلیم دلانا بہت ضروری ہے کیونکہ بڑی ہو کر لڑکی نے ہی گھر چلانا ہے اور معاشرہ بنانا ہے ۔

سوال نمبر 12 بے شمار بچے تعلیم سے محروم ہیں آپکے خیا ل میں کیا اقدامات کرنے چا ہیں کہ ہر بچہ تعلیم حاصل کر سکے 
جواب میرے اسکول کھولنے کی ایک وجہ یہ بھی ہے کہ ہر کلاس کے بچے کو تعلیم دوں آپ نے دیکھا ہو گا ہمارے یہاں بہت سارے غریب بچے بھی پڑھ رہے ہیں اور ہم انھیں مفت تعلیم دے رہے ہیں اسی طرح اگر سب لوگ سوچیں توہر بچہ تعلیم حاصل کر سکے گا ۔

سوال نمبر 13 آپکے اسکول میں کون کون سی غیر نصابی سر گر میاں ہو تی ہیں ؟
جواب ہمارے اسکول میں گیم کے پریڈ ہو تے ہیں اسکے علاوہ ہم بچوں کو سر گرم رکھنے کے لئے تقریری اور شعرو شا عری کے مقابلے کر واتے ہیں ۔

سوال نمبر 14 والدین کے ساتھ آپ کس طرح رابطے میں رہتے ہیں ؟
جواب ہم ہر بچے مہینے والدین کو بلاتے ہیں اور بچے کی پرفارمنس بتا تے ہیں اگر کبھی ضرورت پڑ جا تی ہے تو انھیں فون کر کے بتا دیتے ہیں ۔

سوال نمبر 15 کو ئی ایسا پیغام جو آپ بچوں ،نو جوانوں اور ٹیچرز کو دینا چا ہیں ؟
جواب میں سب کو یہ پیغام دینا چاہوں گی کہ ہر کام کو اپنی ذمہ داری سمجھ کر کریں اپنے مقصد کو حاصل کر نےکے لئے محنت اور لگن سے کام کر یں اپنے دل سے نفرت اور حسد کو نکال کرآگے بڑھیں ۔

اختتامیہ :۔
میں نے مسز سعیدہ شمس الدین کا انٹر ویو ایک ایجوکیشن ایکسپر ٹ کے طور پر اس لئے لیا ہے کیونکہ آج کل لو گوں نے کمائی کے لئے اسکول بہت کھولے ہو ئے ہیں لیکن تعلیم کا معیار بہت خراب ہے لہذا روشنا س کر وانا چا ہتی ہوں 
  Mehnaz Sabir
Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 

Interview with Dr Haroon Memon by Wasique Memon

Revised
Interview with Dr Haroon Memon by Wasique Memon
It is bit long. Composing mistakes as u used ے instead of ی 

when it is converted  for web site this mistake appears. U can see on web site it is not readable. 
       ڈاکٹر محمد ہارون میمن سے انٹرویو    

     انٹرویو : واثق احمد میمن
 ایم اے(previous) رول نمبر 70 
 پروفائل
 ڈاکٹر محمد ھارون میمن 1962 ءمیں بدین شہر میں پیدا ہوئے انہوں نے ابتدائی تعلیم گورنمنٹ ہائی اسکول بدین اور گورنمنٹ اسلامیہ ڈگری سائنس کالج بدین سے انٹر کرنے کے بعد لےاقت ےونےورسٹی آف مےڈےکل اےنڈ ہےلتھ سائنس جامشورو سے1988ءمےں اےم بی بی اےس کیڈگری حاصل کرنے کے بعد4 199 ءمےں ڈی سی پی (DCP)کی ڈگری حاصل کرنے کے بعد بحےثےت سینئر پیتھالاجسٹ سول ہسپتال بدین میں اپنی خدمات انجام دے رہے ہےں شروع سے ہی عوامی خدمت کا جذبہ آپ کے اندر موجود تھا جسے بروئے کار لاتے ہوئے پاکستان میں تےزی سے پھلنے والی جان لےوا بےماری تھےلےسمےا کی روک تھام کے لئے آپ کی کوششوں سے 20 جون 2005ءمیں تھےلےسما کےئر سےنٹر بدین کا اپنی مدد آپ کے تحت بنےاد رکھا تھےلےسمےا کےئر سےنٹر بدین کا شمار ملک بھر مےں قائم 7 بڑے سےنٹروں مےں ہوتا ہے اس سےنٹرکی عمارت کا بنےاد 20 جون 2005 کورکھا گےا جس کاافتتاح اس وقت کے امرےکی اےمبےسڈر Mr Ryan c.crocker نے کےا سےنٹر کے بانی ڈاکٹر محمد ھارون مےمن سے تھےلےسمیا کے علاج اور کی روک تھام کے حوالے سے ہونے والی گفتگو قارئےن کے لئے پےش خدمت ہے

سوال: آپ کو تھےلےسمےا کی روک تھام کے لئے ےہ سےنٹر قائم کرنے کا خےال کےو آےا؟
جواب: مےں جب سول اسپتال بدین مےں بطورسےنئر پتھالوجسٹ مقرر ہوا تو مےرے پاس آنے والے خاص طور پر بچے اسی بےماری مےں مبتلا ہوتے تھے جن کا مستقل طور پر علاج ہونے اور اس بےماری کو روکنے کے لےئے حکومتی سطح پر کوئی بھی بندوبست نہےں تھا اور اس کا علاج اور ٹےسٹوں پر بھاری خرچہ ہونے کی وجہ سے مرےضوں کی اکثرےت وہ خرچہ برداشت نہےں کرسکتے تھے جو کے زےادہ تر بچوں کی اموات سبب تھا مےں نے اپنے چند مخےر دوستوں کی مدد سے اس بےماری مےں مبتلا غرےب مرےضوں اور بچوں کو مطلوب طبی مدد فراہم کرنے اور اس بےماری کی روک تھام کے لےئے یہ ادارہ قائم کےا۔

سوال:اتنے بڑے ادارے کو چلانے کے لےئے اخراجات کا بندوبست کےسے کرتے ہےں؟
جواب: اس ادارے کو چلانے کے لےئے ہم نے سوسائٹی فار کےئر آف تھےلےسمےا پےشنٹ(society for care of thalessmeamia patients ) بدےن قائم کی اس مےں مقامی طور پر مخےر حضرات کو اس سوسائٹی مےں شامل کےا گےا ان کی مالی مدد سے ادارے کے اخراجات چلائے جاتے تھے اور پھر ہمارے اس سےنٹر سے سندھ کے 8 اضلاع کے مرےض اور بچے مستفےد ہونے لگے اور کچھ با اثر اور صاحب حےثےت لوگوں کے بچے جو اس بےماری مےں مبتلا تھے ان کو بھی ہمارے اس ادارے سے proper treatment ملنی شروع ہوئی جس مےں اس وقت کے بدین کے ضلع ناضم کی بچی بھی شامل تھی اور اس ضلع ناضم نے پہلی مرتبہ ضلع حکومت بدین کی جانب سے 2 کروڑ روپے سالانہ بجٹ اس ادارے کے لےئے مختص کی جو کہ اب سندھ حکومت کی جانب سے ملتی ہے ۔

سوال: تھےلےسمےا کےا ہے؟
جواب:تھےلےسمےا اےک موروثی بےماری ہے جو کہ والدےن سے بچو مےں منتقل ہوتی ہے تھلےسمےا خون کی اےک ایسی بےماری ہے جو نسل در نسل بچو مےں منتقل ہوتی ہے ۔

سوال:تھلےسمےا بڑھنے کے اسباب کےا ہے ؟
جواب: ہمارے ملک مےں نا خوانگی اور لا علمی ،عدم توجگی اس بےماری کا پھےلنے کا سبب ہے تھےلےسےمےا مےں مبتلا مرےضوں کی اکثرےت کا تعلق پسماندہ علاقوں اور دےہاتوں سے ہے جہا پر بےمارےوںکو جانچنے کے لئے اور علاج کی سہولےات موجود نہےں ہوتی ہے اور خاص طور پر خاندان کے اندر شادےاں اور شادی سے پہلے مرد اور عورت کی خون کا ٹےسٹ نہ کرانا۔

سوال: تھےلےسمےا سے بچنے کے لےئے کون سی تدابےر کرنی چاہئے؟
جواب: سب سے اہم تدابےر ےہ ہے کہ شادی سے پہلے مرد اور عورت کی خون کا ٹےسٹ کرانا چاہئے اور اےسے مرد اور عورت کو آپس مےں شادی نہےں کرنی چاہئے جن مےں تھےلےسےمےا مائنر کے اثرات موجود ہوشادی شدہ جوڑو کو پہلے حمل کے ساتھ خون کی ٹےسٹ کرانا ضروری ہے مرد اور عورت دونو مےںتھےلےسمےا ماہنر کے اثرات موجود ہے تو حاملا عورت کو سی وی اےس (chorionic villus sampling) ٹےسٹ کرانی چاہئے اس ٹےسٹ مےں ےہ پتہ چلے گا کے بچے کو تھےلےسمےا مےجر ہے ےہ نہےں اگر ہے تو اس حمل کو ضائع کرالےنا چاہئے۔

 سوال : آپ کا ادارہ تھیلسمیا کی بیماری کی روک تھام اور اس مرض میںمبتلا مریضوں کے علاج کے لیئے کیا اقدامات کر رہا ہے ؟
جواب: ہمارے ادارے مےں تھےلےسمےا کے 570 تھےلےسمےا مےجر کے پےشنٹ رجسٹرہےں جن کو time to time خون دےا جاتا ہے اور ان کی ٹےسٹے کرائی جاتی ہے اور ان کو دوائےاں بھی مفت فراہم کی جاتی ہے اس کے علاوہ کمےونٹی بےس پر سےمےنار ورکشاپس کا انعقاد کر کے gross root لےول پر لوگوں کو خاص طور پر عورتوں اور والدےن کو اس مہلک بےماری کے متعلق آگاہی دی جاتی ہے اور موبائےل کےمپس لگا کر شادی شدہ اور غےر شادی شدہ جوڑو اور بچو کی مفت مےں ٹےسٹے کی جاتی ہے ۔

سوال:آپ نے تھیلسمیاکی روک تھام اور اس بےماری مےں مبتلا بچوں کی جا نیں بچانے مےںکس حد تک کامےابی حاصل کی ہے؟
جواب: ہم نے اب تک 182 خاندانوں کو تھیلسمیا بےماری سے مکمل طور پر نجات دلا کر سینکڑوں لو گو ں کی جانیں ضائع ہو نے سے بچائی ہیں جو کہ ہمارے ادارے کی بہت بڑی کامےابی ہے اس کے علاوہ تھےلسمیاکےئر سےنٹر بدین ملک کا واحد سےنٹر ہے جہا پر homoglobin electrophoresis اور chorionic villus sampling ٹےسٹےں فری آف کاسٹ کی جاتی ہے جبکہ مذکورہ ٹےسٹےںملک کی مخصوص بڑی اور نامور اسپتالوں اور لےبارٹرےوں مےں 12000 سے 30000 روپے مےںکی جاتی ہے لیکن اس وقت ہما را ادارانتہا ئی ما لی بحران کا شکار ہے جس کی وجہ سے کا کر نے میں دشواریاں پیش آرہی ہیں ۔ 

سوال:آپ نے بتایا کہ پہلے سندھ کے 8 اضلاع کے مریضوں کا علاج کیا جا تا تھا اور بچو ں کو خون دیا جا تا تھا اب کیا وجہ ہے کے اس سینٹر کو آپ نے بدین کی حد تک محدود کر دیا ہے ؟
جواب:ہمارے یہاںتھیلسمیا میں مبتلا بچو ں کو صرف خون نہیں دیا جا تا ہے بلکہ ایسے بھی بچے ہیں جن کو سینٹر میں دا خل کرنا پڑ تا ہے ان بچو ں کو خون کے علاوہ ان کی وقت بہ وقت ٹیسٹیں کی جا تی ہیں ضرورت پڑنے پر ان بچو ں کی کراچی سے بھی ٹیسٹیں کرائی جا تی ہیں جن پر اخراجات زیا دہ ہو تے ہیں اور بچو ں کے ساتھ ان کے وا لدین کی بھی وقت بہ وقت ٹیسٹیں وغیرہ کرائی جا تی ہیں اور دوائیاں بھی مہیا کی جا تی ہیں اس بیما ری کا علاج مہنگا ہو نے کے ساتھ سینٹر میں کا م کرنے والے ملا زمین کی تنخواہیں اور انتہا ئی جدید اور قیمتی آلات، لیبارٹری، بلڈنگ کی مینٹینس وغیرہ اور بچو ں کے لیئے خون جمع کرنے کے لیئے کئمپس لگا نے کے ساتھ کمیو نٹیز میں جاکر لو گو ں کو آگا ہی دینے وغیرہ میں اخراجات ہو تے ہیں ا س وقت حکومت سندھ ک جانب سے 2 کروڑ روپے سالانہ بجٹ دی جا تی ہے ایک تو وہ نا کافی ہے اور بجٹ جاری کرنے میں افسر شا ہی کی جانب سے روڑے اٹکائے جا تے ہیں وہ نتہا ئی تکلیف دہ ہو تا ہے کم سے کم سالنہ بجٹ 5 کروڑ روپے ہو نی چا ہیئے اور اگر سندھ اور وفاقی حکومت اور مخیر حضرات اس سینٹر کی با قا ئدہ ما لی معاونت کریں اور سول سو سا ئٹی کی تنظیمیں خون کے عطیہ میں معا ونت کریں تو یہ سینٹر ملک کے ساتو ں سینٹروں سے زیا دہ رزلٹ دے سکتا ہے اس سینٹر سے نہ صرف بدین ضلع بلکہ ملک بھر کے اضلاع کے تھیلسمیا کے مریض اور بچے استفادہ ہو سکتے ہیں کیو ں کے بدین کے اس سنیٹر میں تھیلسمیا کی روک تھام اور علاج کے اور تھیلسمیا بیماری کی تشخیص کے لیئے مطلوبہ جدید آلات،لیبا رٹریر، وغرہ موجود ہے

     انٹر ویو : واثق احمد میمن
 ایم اے(previous) رول نمبر 70 

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 


Friday, 12 February 2016

Interview with Habibullah Siddiqui - by Rehma Talpur

To be checked

Interview from Habibullah Siddiqui
Rehma Talpur
M.A previous

Habibullah Siddiqui was born on 1st January 1937 belongs to dadu city. He is  a retired chairman of Sindh Adabi Board. He did Ph.D. in Muslim History. He is a gold medalist in Masters in Education and a Research Scholar and author of more than one dozen books. He has served in the field of education for 43 years as a teacher, teacher trainer, educational administrator and curriculum expert. He has received several gold medals, trophies and awards for his contribution in the field of
education.

Q: What was the reason which compels you to write?
Ans:   My thoughts, experiments and observations of others become reason of my literature life.

Ques#2: Who inspired you to become a writer?
Ans:   I inspired from others so that’s why I am learning from others. At first I used to read social and historical novels of Mohammad Osman Deeplai then I got Muhammad Ibrahim Joyo’s Amli books in schools. I was fond of reading his books.
Ques#3: What is the basic cause of literature?
Ans:   The basic cause of literature is to train a mind. We need literature to train the minds of people in society which make thoughts for prosperity and successful life and make new generation better.
Ques#4: What topic have you raised in books?
Ans:   I have written history, education and principles of life and poetry.
Ques#5: There is a lack of novels in Sindhi literature what are the reason?
Ans:   Novel is taken in Sindh literature from outside. Some writer’s penned it and some not. Story is the queen of Sindh literature but it should be short. Novels means a new or same strange thing whoever has treasure of past and have true stories will never get their mind towards novels.
Ques#6: Which of your books are famous and which are still not published?
Ans:   History of humans, Biography the Son of Desert, Babul Islam is famous out of many others. Those which are not completed are yet to be published.
Ques#7: In today’s Era how much Sindh literature is read?
Ans:   The amount of books and newspapers publish is the proof that how many times it read.
Ques#8: what thing you like most in any writer?
Ans:   Writer’s simplicity, clear meaning and use of easy words I like very much. Moreover if I come to know anything new, new ideology or new information from that writing, I appreciate it and read it again and again. Eligible writer’s writing every time gives me a new way, a new light and a new meaning that fits in my mind.
Ques#9: What can be betterment of Sindh’s education for new generation?
Ans:   Education is a basic right of humans, for the betterment of education system we should organize some academic institution at high levels, for this purpose we should train our teachers as well so that they can polish our brilliant students. Sindh government should take steps seriously for making education system better.
Ques#10: After media what is the situation of literature?
Ans:    Due to media the quality of literature is badly affected there is language grammar and pronunciation because of media the storm of information has emerged and thus the quality of storm cannot be kept same earlier it was focused on quality but now it’s on quantity.
Ques#11: The journalism has taken over the literature in this era? What is its background; is it right?
Ans:    The period of literature has changed because politics has forced this literature period can never come to an end. It has to proper even more and for this the writers and poets are playing their vital roles.
Ques# 12: How do you see life?
Ans:     Life is a blessing; which we get every morning as we wake up every day it should be spend as its fullest way whether we see tomorrow’s sun or not. 

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 


Interviw with Lekhraj Hameerani

Foto required. There must be atleast 12 questions. Do not give numbering to questions. Question No 1 should be made part intrdoduction.
Detailed feedback later on

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 

انٽرويو

نوجوان ناول نگار ۽ ڪمپيئر ليکراج هميراڻي کان انٽرويو
انٽرويو باءَ آڪاش هميراڻي ايم اي (پريويئس) ماس ڪميونيڪيشن؛ رول نمبر 10؛
تعارف؛

ٿرپارڪر سنڌ جو اهو وارياسو خَطو آهي، جنهن جي طويل هنج ۾ ڏات جو رقص جاري ۽ ساري رهندو اچي ٿو، انهي ساڳئي
 خطي  جو ليکراج سنڌي ناول جي صنف تي طبع آزمائي ڪري رهيو آهي، ليکراج جو جنم ٿر جي هڪ ڳوٺ دونٻاڙو ۾ ٿيو، ادب سان چاهه هـئڻ ڪري ادب جو مطعالو ڪيائين، مهراڻ يونيورسٽي ۾ گريجوئيشن جي دوران “لهندڙ سج“  ناول لکيائين، ٻيو ناول سندس “اندر جو انسان“ نالي ڇپائي هيٺ آهي، ليکراج هن وَقت مٺي شهر جي هڪ نجي بئنڪ ۾ آپريشن مينيجر جي حيثيت سان نوڪري ڪري رهيو آهي.

سوال 1؛ پيارا، توهان جو مڪمل تعارف؟
جواب؛ ادا منهنجو جنم ٿر جي ڳوٺ دونٻاڙو ۾ 1989ـ1ـ1 تي ٿيو، پرائمري تعليم پنهنجي ڳوٺ مان حاصل ڪئي،مڊل ڪلاس اسمائيل سنگراسي مان ڪئي مانس، مئٽرڪ ۽ انٽرميڊيئيٽ گورنمينٽ هاءِ اسڪول ڪُنري مان پاس ڪئي، وڌيڪ تعليم لاءُ مهراڻ يونيورسٽي ويس، جتان سافٽ ويئر انجنيئرنگ مان گريجوئيشن ڪئي.

سوال 2؛ سافٽ ويئر انجنيئر هوندي، اُهي ڪهڙا اسباب هئا، جنهن توهان کي ادب جي دنيا ۾ متعارف ڪرايو؟
جواب؛ ادب پڙهڻ جو شوق ننڍپُڻ کان وٺي هيو، مئٽرڪ ۽ انٽر ۾ ڪجهـ ڪتاب دوستن کان ملندا هئا ته پڙهندو هئس، پر انجنيئر ٿيڻ منهنجي مائٽن جي خواهش هئي، اُها پوري ڪري ڏيکاريم، حيدرآباد ۾ رهندي ڪجهه ننڍا وڏا پروگرام اٽينڊ ڪندو هئس، ۽ ڪمپيئرنگ جو موقعو پُڻ ملندو هو، ٻي ڳاله ته جامشوري ۾ جيڪوماحول  نصيب ٿيو اُن جا مون تي گهرا  اثرات  رهيا ۽ اهڙي ماحول جي ياد تازي  رکڻ لاءَ پهريون ڪئمپس تي ناول لکيم، اڃا به ڪوشش پيو ڪيان ته سنڌي ادب کي سُٺيون لکڻيون ڏيان.

سوال 3؛ ٿر جي اديبن جو سنڌي ادب ۾ ڪهڙو ڪردار آهي، ۽ توهان ان سڄي پسمنظر کي توهان ڪيئن ٿا ڏسو؟
جواب؛ ٿر جي اديبن سنڌي ادب کي تمام گهڻو ڏنو آهي، شروعاتي دور ۾ محمد عثمان ڏيپلائي ۽ رائيچند راٺوڙ ڪلاس جو ڪم ڪيو، عثمان ڏيپلائي سنڌي صحافت ۾ جديد لاڙا پيدا ڪيا، بعد ۾ اها ٻي ڳاله آهي ته پوءِ جيڪو ٿورو گهڻو ڪم ٿيو، اهو اسري ن سگهيو ان جو ڪارڻ ۽ اهم سبب هي آهي ته اديب جديد ٽيڪنالوجي کان پُوري طرح جڙي ن سگهيا آهن، ۽ ن ئي  اهڙي ٽيڪنالوجي مثلن انٽرنيٽ، سوشل ميڊيا، ادارا ۽ لائبريريون آهن، جنهن سان ماڻهن کي ذريعا فراهم ٿين. ٿر جهڙي خطي ۾ قدرتي ڏات تمام گهڻي موجود آهي، ضرورت ان ڳاله جي آهي ت موجوده تقاضائن کي مدنذر رکندي پروموٽ ڪجي. موجوده اديب پُڻ مختلف صنفن تي طبع آزمائي ڪن پيا، اهو سُٺو سئنوڻ آهي.

سوال 4؛ ليکراج! سنڌي ادب ۾ ناول جي کوٽ کي ڪيئن ٿا محسوس ڪيو؟
جواب؛ ورهاڳي کان اڳ سنڌي ناول تي چڱو ڪم ٿيل هو، بعد ۾ وري هڪڙي کيپ اُڀري جنهن شروع ۾ ناول لکيا بعد ۾ وري ڪهاڻي لکڻ شروع ڪيائون، اهو ٽولو شوڪت شوري، مدد علي سنڌي، آغا سليم، علي بابا ۽ ماڻڪ تي مشتمل هو. انهن جي نگراني ۾ وري ٻيو دور شروع ٿيو، جنهن ۾ طارق عالم ابڙو، زاهد گوتم، ماهتاب محبوب ۽ بين پُڻ سنڌي ناول کي خوب ڏنو. موجوده دور ۾ ممتاز بخاري، نور جوڻيجو، منير چانڊيو ۽ ٻيا دوست تمام زبردست ڪم ڪري رهيا آهن، اُميد اٿم ته ناول تي اڃا به گهڻو ڪم ٿيندو.

سوال 5؛ توهان پنهنجي ايندڙ ناول جي باري ۾ ڇا چوندو؟
جواب؛ ادا منهنجو ايندڙ ناول سماجي ناانصافين جي ور چڙهي  ويل هڪ نوجوان جي ڪهاڻي آهي جيڪا مختلف پهلوئن تي مشتمل آهي، اميد اٿم ته جلدي پڙهندڙ دوستن تائين پهچي. 

Interview with Dr Nabi Bux Narejo

foto is required. There are some spelling and composing mistakes
Interview with Dr Nabi Bux Narejo
ثناء شیخ
ماس کمیونیکیشن
رول نمبر:55
کلاس:M.A Previous 
      انٹرویو     
                 نبی بخش ناریجو 

 ڈاکٹر نبی بخش ناریجو چیئرمین آف شعبہ کرمنا لوجی یونیورسٹی آف سندھ ہیں۔ آپ سندھ کرمنالوی میں ڈکٹریٹ کرنے والی پہلی شخصیت ہیں۔ ان کی پیدائش کی 1970کوہوئی، انہیں گانہ گانے، موسیقی، صوفی ازم اور شاعری کا بہت شوق ہے، ان کا
مننا ہے کہ ہم کرائم کو صوفی ازم سے کم کےا جا سکتا ہے۔

سوال:آپ کا مننا ہے کہ کرائم کو صوفی ازم سے کم کےا جاسکتا ہے لیکن کیسے ؟
جواب:صوفی ازم یک فلوسوفی آف پیس ہے ایک ٹولرینس ہے سندھ بنےادی طور پر صوفیوں کی زمین رہی ہے۔ صوفی ازم ایک میتھڈ نہیں بلکہ ایک چینل ہے میں سمجھ تا ہوںکہ پوزیٹیوٹی صوفی ازم وہ صوفی ازم نہیں جوکہ ہمیں مزارات سے ملتا ہے بلکہ وہ صوفی ازم جو ہمیں شاہ عنایت اور شاہ عبدللطیف کی شاعری سے ملتا ہے اُس سے ہم لوگوں کو دلی سکون دے کر کرائم کو ختم کرنے کا سبب بن سکتے ہیں ۔

سوال:آپ کےا سمجھتے ہیں کہ کےا کرائم کی شرح میں دن بدن اضافہ ہو رہا ہے اگر ہو رہا ہے تو کیسے؟
جواب:آبادی بڑھ رہی ہے ۔ادارے جن کو کام کرنا چاہیے جیساکہ پولیس ،کرمنل جسٹس وہ کام کرتے نہیں ہےں۔ہمارے یہاں مین پاور اُن کو نہیں ہے جن کے پاس ایڈوانس نالیج ہو۔ہمارے یہاںکی پولیس کو نالیج تو ہے مگر ایڈوانس نالیج نہیں ہے ہمارے یہاں کے ھیڈ کانسٹیبل ایڈوانس کرائم کو کنٹرول نہیں کر سکتے۔ تعلیم بہت لازمی ہے آج کل کے کرائم کو کنٹرول کرنے کے لئے

سوال:آپ کے خیال سے اِیسے کون سے عملی اقدامات کرنے چاہیے جو کرئم کو روکنے کا سبب بنے ؟
جواب:سب سے پہلے ہمیں ریسرچ اور ڈیٹا کلیکٹر میں تعلیم یافتہ لوگوں کو مواقع دینے چاہیے تاکہ وہ لوگوں کو بتائے کے کے صحیح ہے اورکےا غلط اور ان کو فنڈنگ بھی دی جائے تاکہ وہ لوگوں میں بلکہ خاص طور پر گاوں گوٹھ میں جاکر سیمینار کرواے جس سے لوگوں میں شعور پیدا ہو اور ماں باپ کو چائیے کے اپنے بچوں کے سامنے ایسی زبان کا انتخاب نہ کرے ۔جن سے اُن پر غلط اثر پڑے۔اور میرا پرپوزل یہ ہے کے پولیس کو پرایویٹایئز کرنا چاہیے۔اور جب بھی ایف آئی آر درج کی جائے تب ایک جرنالجسٹ ایک کرمنالوجسٹ کو ساتھ بیٹھا کر پھر ہی آف ائی ار لونچ کی جائے ایکایس ایچ وت کو اس بات کا پاور نہیں ہو کے وہ ایف آئی آر درج کر سکے ۔ 

سوال: طلبہ میں کرمنا لوجی کے رجحان کو کس طرح سے بڑھا ےا جاسکتا ہے؟
جواب: طلبہ میں کرمنا لوجی کا رجحان کافی نہیں بلکہ بہت بڑھ چکا ہے اگر رجحان بڑھانا ہے تو وہ گوارنمنٹ کا رجحان بڑھانا چاہیے جس نے بلکل ہی کرمنا لوجی کو اندیکھا کر دےا ہے گوانمنٹ کو چاہیے کے اس ادارے پر خاص توجہ دی تاکہ اس کو مزید بہتر بناےا جا سکے ۔

سوال: قانون بھی ہے سزابھی ہے پھر بھی جرم ہو رہا ہے؟

سوال:کرمنالوجی میں لڑکیوں کی تعداد بہت کم ہے آخر اس کی کےا وجہ ہے؟
جواب:جب کرمنا لوجی اسٹارٹ ہوا تھا تو لڑکےا ں بہت دری ہوئی تھی کہ پتا نہیں کےا ہے کرمنا لوجی شاید ہمیں ٹیراریزم پڑھائے گے پتا نہیں کےا ہوگا لیکن ماشااللہ اب لڑکےوں میں آہستہ آہستہ آگاہی بڑھ رہی ہے تو لڑکیاں بھی کا فی انٹراسٹیڈ ہےں۔ لیکن اب ہمارے یہاں 25کا ریشو ہے ۔

سوال:کرمنا لوجی کے شعبہ میں آپ کیسے تبدیلیاں چاہتے ہےں؟
جواب:ہمارے اس شعبہ میں نہ تو کرسیاں ہے اور نہ ہی کلاس روم ہے ہمارے یہاں فائنل ایئر کی کلاس کلارک افیس میں لی جاتی ہے اور تو اور ہمارے پاس اپنی نہ تو سیمینار لائبریری ہے اور نہ ہی فورنسک لیب ہے یہ سب چیزعں کی ہمیں سخت ضرورت ہے۔ 

سوال:کرمنا لوجی میں میڈیا کا کےا رول ہے؟
جواب:دیکھے ہمارا اور میڈےا کا تقریبن سیم ہی کام ہے میڈےا پرسن ہمارا اسوسییٹ ہے۔ہمارا کام ہے کے کرئم کو انویسٹیگیٹ کلیکٹ کرنا اور پروفائیل بنانا ہے لکن ایک جرنالسٹ کاکام ہے کرئم کو اور کرئم کی تفصیلات کو عوام تک پہچاناہے ۔اور میں یہ سمجھتا ہو کہ یہ دونوں ہی معاشرہ کا ایک اہم پہلو ہیں۔

سوال : کےاکرئم کے خاتمے کا حل کےا صرف سزا موت ہے؟
جواب:بلکل نہیں ۔ایک کرمنالوجسٹ ایک جرنالسٹ اور حکومت کے لا میکر کے ساتھ مل کر بیٹھنا چاہیے اور ایسا ایک پلان تشکیل دینا چائیے جس سے ان کو دماغی طور پر ٹرینڈ کر کہ انھیں بھی سوسایٹی کا حصہ بننا چایئے۔

سوال:بے روزگاری بڑھتے ہوئے کرائم کی وجہ ہے اگر ہے تو کیوں ہے؟
جواب: جی ہاں بلکل بڑھتی ہو ئی بےروزگار ی کرا ئم کو تقویت دے رہی ہے ۔ بیروزگاری کو ختم کرے کرائم اپنے اپ ختم ہوجائے گا۔ 

 سوال:پاکستان میں کرمنا لوجی کا کےا اسکوپ ہے؟
جواب: دنیاں میں اگر کہی خون ہوتا ہے تو ایک کرمنا لوجسٹ کا ہی کام ہے کہ وہ اس کے ہر ایک اہم پہلوں پر روشنی ڈالے جو کے انصاف کی فرہامی میں آسانی کاباعث بنتے ہےںلیکن اگر ہمارے ملک میں کہی خوں ہوجائے تو ایک پولیس والا ہی اس سارے معملا کو اسڑیڈی کرتاہے جو کہ ان سب کے لئے تےار نہیں ہوتا تو لہاذا کیس کے مختلف پھلوں رہے جاتے ہےں جس کی وجہ سے نہ جانے کیتنے لوگ انصاف سے محروم ہوجاتے ہےں۔

سوال:کرمنا لوجی کا سوسائٹی پر کےا اثرپڑتا ہے؟ 
جواب:سوسائٹی ہمیں بہت چاہتی ہے ہماری بہت عزت کرتی ہے لکین افسوس ہے کہ گوارنمیٹ ہمیں بہت نیگلیکٹ کرتی ہے جس بات کا دکھ بھی ہے ہمیں۔

سوال:آپ پاکستان کی ےوتھ کو کرمنا لوجی کے حوالے سے کےا پیغام دینا چاہتے ہےں ؟
جواب :ےوتھ کو میں یہی پیغام دینا چاہتا ہوں کہ اپنا وقت زایانہ کرے دوستوں کہ ساتھ بیٹھنا ٹائم پاس کرنے سے کچھ نہیں ہوگا آپ تعلیم میں ماسٹر جائے ہو ئے معاشرہ آپ کو خود ہی اہمیت دی گااور اگر اپ کے پاس ماسٹر نالیج نہیں تو پھر بے کار ہے سب چیزے آپ کی لئے بھی اور آپ کے معاشرہ کے لئے بھی۔ 

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 

Interview with Nazeer Bhatti by Sadam Lashari

U will get feedback later.
Proper subject line and proper file name is must
 subject line: Interview by Sadam Lashari Roll... 
file name: Interview - Sadam Lashari - Nazeer bhatti 
Ur interview has been uploaded u will get feed back latter
 Photo is required.

Interview with Nazeer Bhatti  by Sadam hussain lashari.
Roll no# 52  M/A previous                                    

INTRODUCTION
His name is Nazeer Ali Bhatti and he was born in Shahdadkot , he received his early Education from Government School Shahdadkot and he was very talented student at his school time. After word he completed his entermediate education from boys degree college shahdadkot.He belongs to poor soul family,inspite of that his family members support him to go for higher education.on that occasion his family members were not competent to tolerance their own expenses despite that they allow nazeer ali bhatti to go for higher education.before joining the university for getting higher education he decided that he will work for needy students after getting higher education.after word he studied at sindh university jamshoro and secured as a silver midelist.now days he opened lot of schools and giving free education to all needy students.he is playing great role in our society for talented and neddy students and also studenst are flourishing their self through that effort and also they are enhance their talent.nows days nazeer ali bhatti is lecturer at degree college shahdadkot.

Q<1> Sir why you are working for needy students actually that work belong to government?
Ans: I had seen up and down in my life for the purpose of getting education so merely I can understand their feelings that is why iam working for those students who are trying to do something in to their lifes.
Q<2> Sir will you share which you have seen up and down in your life?
Ans: ya offcourse,when I was studying at government school on that time my father was very old and my mother was house wife it was very difficult to tolerance lot of homes expenses so that is why I sold sandwiches through the streets as I earn money for my family members.and also I was trying to save money for my books that is reason for that iam working for poor students.
Q<3> Sir what you want to say about government to give free education in back side areas?
Ans:ya I want to say about government.as government giving to free education in urban areas,like that government should build up schools,colleges and as  well as they should hire great and qualified teachers as they convey their knowledge to their students in good way.
Q<4> Sir you are working for poor students inspite of that you are getting any profit?
Ans: ya I have lot of schools of semi government they are donating me lot money and in same way iam using that money on my neighbours streets and also on poor and needy students.
Q<5> Sir why government is not paying attention to rural areas education?
Ans :Government paying their more and more attention for rural areas education even they build up schools but there is lack of qualified teachers,that important work is missing by the government,they should hire those  teachers which are on merit,government take strictly notice on those teachers which are not working seriously at school.
Q<6>Sir what you want say about those teachers who are not teaching their students in a good way?even they have a lot of knowledge.
Ans: I cant depricant on my all loving teachers because of teaching is prophetic proffesion.only I can say if teachers are not teaching to their students in a good way they should leave the school because they have no right to destroy innocent students life.
Q:<7>Are students getting interest in education in rural areas?
Ans:ya ya off course students are getting very keen interest in to their studies and the majority of students are getting high marks in several subjects.
Q<8>Sir are students taking part in other activities?
Ans: Yes every students are taking part in various activities like cricket,football,table tennis,kabdi kabdi,wanjhwati and volley ball.
Q<9>Sir how can we flourish our education?
Ans: We can flourish our education through sessions means we have to delvier lecturer to students and also their parents as they understand the pivotal of education
Q<10> Sir why our education and our youngsters are going back side day by day?
 Ans: Off course no doubt about it that is all depend on environment if will not provide good environment then they will go back side and also that think affected on education.
Q<11>how can we make their interest in education?
Ans: I think through entertainment we can make their interest in education means we should provide strong entertainment through education.
Q<12>How can we provide more and more education to our yougesters?
Ans: its all about depend on parents if they will make better study environment in to their houses after word students will automatically go for study other wise they will not efficient to take interest in education.

Interview with Nazeer Bhatti  by Sadam Hussain Lashari.   Roll no# 52
Department of Mass communication M/A previous                                       

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 

Interview Feroz Memon - by Rasheed Ahmed Nizamani فيروز احمد ميمڻ

Proper subject line and proper file name is must
 subject line: Interview by Rasheed nizamani Roll... 
file name: Interview - Rasheed nizamani

Ur interview has been uploaded u will get feed back latter
يروز احمد ميمڻ
انٽرويو وٺندڙ.. رشيد احمد نظاماڻي

Rasheed Ahmed Nizamani

 تعارف

فيروز احمد ميمڻ جي پيدائش 2 جنوري 1947ع تي حيدرآباد ۾ ٿي
پاڻ سنڌ يونيورسٽي مان اڪنامڪس ، پوليٽيڪل سائنس ، ۽ سنڌي ۾ايم اي ڪئي اٿن.پاڻ هاءِاسڪول جا ريٽائرڊ استاد آهن.
پاڻ نيو فيلڊ پبليڪيشن اداري جا مالڪ آهن.هن اداري ڪيترائي  سنڌي ڪتاب ڇپي سنڌي ادب جي وڏي خدمت ڪئي آهي.
سوال جواب
سوال.توهان هي ادارو نيو فيلڊ پبليڪيشن ڪڏهن شروع ڪيو؟ ۽ هن اداري ۡکولڻ جو مقصد ڇا هو؟
جواب. هي ادارو 1972ع ۾ کوليو ويو ان وقت ڪتاب فقط گورنمينٽ جا ادارا ڇپيندا هئا جيڪي گورنمينٽ جي پاليسين تي هلندي ڪتابن مان حڪومت مخالف مواد کي سينسر ڪري پوءِ ڇپيندا هئا ته اسان جو مقصد اهو هو ته اسان آزاد پاليسي تحت ادارو کوليون ته جيئن سٺي ۽ معياري مواد کي هر حال ۾ ترجيح ڏيون ۽ پوءِ هي ادارو کوليوسين.
سوال. سنڌي ماڻهن جو ادب ڏانهن رجحان ڪيئن آهي؟
جواب. جيڪڏهن اسان سنڌي آبادي کي ڏسنداسين ته ان حساب سان سنڌي ڪتاب پڙهندڙن جو تناسب نه هئڻ جي برابر آهي 5 ڪروڙ جي آبادي ۾ جڏهن اسان ڪتاب جون 1000 ڪاپيون شايع ڪريون ٿا ته ان مان 600 به مس ٿيون وڪامن.
سوال. اوهان جو ادارو ڪيترو ڪامياب رهيو ؟
جواب. ان جي لاءِ هڪ واقعو ٻڌايان ٿو. جڏهن اسان عبدالواحد آريسر جو ڪتاب ڇپايوسين ته ان جي پيش لفظ ۾ آريسر لکيو هو ته اڄ مون کي ٻي وڏي خوشي ملي آهي مون جي پهرئين خوشي اها هئي ته ”برسات“ ۾ منهنجو مضمون ڇپيو هو ۽ ٻي خوشي اها ته نيو فيلڊ پبليڪيشن طرفان منهنجو  ڪتاب ڇاپيو وڃي پيو. ٻيا به اهڙا ڪيترائي واقعا هئا جيڪي اجائي ڊيگھ جو سبب بڻجي ويندا.
سوال. سنڌي ادب جي خدمت طور توهان کي ڪي ايوارڊ مليا؟
جواب. ها سنڌ حڪومت طرفان مونکي گولڊ ميڊل مليل آهي.هڪ پرائيويٽ ادارا طرفان به ايوارڊ مليا ان کان علاوه آمريڪا جو هڪ ادارو هر سال هڪ ڪتاب شايع ڪندو آهي جيڪو پوري دنيا مان سٺن پبلشرن جا نالا شايع ڪندو آهي ان طرفان 1990 ڌاري منهنجو نالو شايع ڪيو ويو.
سوال. وڏن اديبن سان اوهان جو ملڻ جلڻ رهيو آهي انهن مان ڪنهن جو يادگار واقعو ٻڌائيندا؟
جواب. اديب مونسان ذاتي ڳالهيون به ڪندا هئا ۽ اهو به چوندا هئا ته اهي ڳالهيون آف دي رڪارڊ رکجو تنهنڪري مونکي مناسب نٿو لڳي اُهي اوهان کي ٻڌايان.
سوال. سنڌي ڪتابن جي مارڪيٽنگ ۾ ڪهڙا مسئلا درپيش اچن ٿا؟
جواب. سنڌي ڪتابن جي مارڪيٽنگ جا مسئلا شروع کان ئي رهيا آهن. بڪ اسٽال وارن ۾ 80 سيڪڙو غير سنڌي آهن جڏهن ڪو ئي پبلشر هڙان وڙان ڪتاب ڇپي جڏهن بڪ اسٽال واري کي 5 يا 10 ڪاپيون ڏيندو آهي ته بڪ اسٽال وارا پئسن لاءِ ان کي ايترا ته پنڌ ڪرائيندا آهن جو ڳالهه ئي ڇڏي ڏيو ءِ اهو سڀ اسان جي پنهنجي مارڪيٽ نه هئڻ جي ڪري ٿئي ٿو.
سوال. ادبي پبلشنگ طرف ڪئين آيا ؟
جواب. ”سهڻي“ جو ايڊيٽر هوندو هو طارق اشرف ، ان سان دوستي هوندي هئي. ڀٽي جي دور ۾ جڏهن 40 رسالا بند ڪيا ويا تڏهن هن جو به رسالو بند ڪري ڇڏيائون ۽ 22 مهينا جيل ۾ رهڻو پيس جنهن ڪري سندس معاشي حالت به خراب ٿي وئي. هن جي هڪ ننڊي پريس هوندي هئي. جڏهن جيل ويو ته مون چيس مائنس طارق تون جيل ۾ ويو آهين هاڻي انهي جيل تي ڪتاب لک ڇپيندس مان تنهنجي پريس به هلندي رهندي ۽ پئسا به ملندا رهندا. ائين مون هن جا لاڳيتو پنج ڇهه ڪتاب ڇپيا. پوءِ اڳتي هلي مون اڪيلي سر ان سلسلي کي هلايو. 
سوال. اڄڪلهه جيڪو سنڌي ادب لکجي پيو ان بابت اوهان جي ڪهڙي راءِ آهي ؟
جواب. اڳ ۾ تمام گھڻو معياري ادب لکيو ويندو هو ۽ ليکڪ مطالعي وارا هوندا هئا ۽ مسلسل مطالعو ڪندا رهندا هئا پر اڄڪلهه جيڪي نوان ليکڪ آهن انهن ۾ ڪجھ چڱا آهن پر گھڻن جو مطالعو وسيع نه اٿن انهن جي لکڻ ۾ ايڏي گھرائي نه آهي مون کي ياد تو پوي ته طارق امر جليل جون ڪهاڻيون اينديون هيون ته کيس واپس ڪندي چوندو هئس ته ڇا لکيو اٿئي پر جليل دل شڪسته نه ٿيندو هو ۽ لکندو ۽ پڙهندو رهندو هو مقصد ته اڳي مطالعو هوندو هو پر اڄڪلهه جيڪي لکندڙ آهن معذرت سان ائين چوندس ته اهي پنهنجن پئسن سان ڪتاب چپائي چار دوست وٺي هوٽل تي انهن کي چانهه پياري ان ڪتاب تي ڳالهائي واهه واهه ڪرائيندا ۽ ٻيو مڙيئي خير. اڳي نه ٿيندو هو ان ڪري اڳ جهڙا معياري ليکڪ هاڻ ڪون ٿا پيدا ٿين.
سوال. ڇا ميڊيا جي عام ٿيڻ سان پڙهندڙن جي تناسب تي اثر پيا آهن؟
جواب. تمام گھڻا اثر پيا آهن. ميڊيا جي عام ٿيڻ سان ماڻهن کي تفريح جا ڪيترائي موقعا مهيا ٿيا آهن جي ڪري هاڻ ماڻهو ڪتابن کان پري ٿي ويا آهن.
سوال. ڇا سياسي طور ڪنهن تنظيم سان وابسطه رهيا ؟
جواب. جڏهن ننڊا هئاسين ته ڀٽي صاحب جي شخصيت متاثر ڪندي هئي ان جي جلسن ۾ وڃڻ ۽ تقريرون ٻڌڻ ٿيندو هو ڀٽي صاحب سان گڏ بينظير جي شخصيت مان اڃان تائين متاثر آهيان باقي ڪڏهن به ڪنهن تنظيم جو باقاعدا ميمبر نه ٿيس.
سوال. ادب جي شاّخن ۾ اوهان کي ڪهڙي شاخ پسند آهي ؟
جواب. مان ناول کي گھڻو پسند ڪندو آهيان ، ڪهاڻيون به پسند آهن ۽ سفرناما به شوق سان پڙهندو آهيان.
سوال. ڪهڙن ليکڪن اوهان کي متاثر ڪيو ؟
جواب. مون کي سراج تمام گھڻو متاثر ڪيو. سراج ٻولي جو بادشاهه هو هو هڪ سچو ماڻهو هو. سراج جي جاءِ ايندر وڏي وقت تائين ڪو به نٿو وٺي سگھي ان کان علاوه مهتاب محبوب ۽ علي احمد بروهي جون لکڻيون به پسند آهن.

انٽرويو وٺندڙ.. رشيد احمد نظاماڻي
 رول نمبر 49 
ايم .اي پريويس 2016

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro 

Interview with Dr Atif by Maiza Siddiqui

Proper subject line and proper file name is must
 subject line: Interview by Maiza   Roll...  M.A
file name: Interview - Maiza 
Interview  with Dr Atif  by Maiza Siddiqui

1) Its bad to write half name, what is his complete name? 
 2) Do not put # with the question rather : , as u did in Ans. 
3) Proper noun and first word of sentence be with capital
4) In media "Sir" is only used when ur interviewing President or PM. 
5) Ph.D is only doctorate degree, this is MBBS/
 6) Many words which are  not proper noun are written with capital. thatz called wrong English. (some are underlined)
 7) Some grammatical mistakes. (some are underlined) 
8) plz see blue, green marking and underlined words
9) 1000/= rupees is wrong English. It is written Rs 1000
 10) a: It is very poor interview and conducted without any homework and preparation. b: Readers are least interested about his personal life and hence personal behaviour etc. He is no such celebrity type. c: Questions should have been  about his subject and professional, and had been formulated in such manner there should have been  some informative. 
For details check ur mail

Interview Taking by Maiza Siddiqui
From MA (Previous)
Dr Atif:
The person sitting to my next and who is my Interviewee is said to be Dr. Atif. He is a physician, he was born in 17 Nov 1978 at Sukkur in Sindh. from childhood his dream was to be a doctor, he completed his early education from sukkur but due to his father's job he move to Hyderabad from there he got his higher education from there and due to his Hard working and his dream he selected in LUMHS University for M.B.B.S from where he completed his doctorate and complete his house job from Hyderabad’s most famous hospital, and he applied for a doctor in WAPDA so he selected as a physician  doctor in WAPDA Dispensary at Jamshoro, so since now his is attached with WAPDA and he is very honest with is job.
I am very much admire with his success and I follow him so that's the main reason to taking his interview feeling proud so here we start:
So my Questions are:

Q# how are you sir looking so smart and healthy?
Ans: I am fine thanks hahaha yeah being a doctor it’s my duty to be fit and healthy.
Q# Sir why did you select medical field and what was your thinking before attaching this field?
Ans: When I was in school I was not good in Maths and physics but I was good in medical subjects like biology and zoology at that time  so from there I made my mind that I should have to go in that field however it was my dream and Aim.
Q# In your whole life do you ever confused for any reason?
Ans: No dear it’s never happened with me that I confused ever but when I was in school sometimes I confused in my studies but my father helps me to out from confusion.
Q# how you manage your time for your family we know that it is a very difficult job to do and in my knowledge you are always available in any type of emergency?
Ans: First I manage my time and do my all works on time and about Emergency it is not in our hand so  we are always ready for it, and I don’t share my family times with anyone it’s for them but not in emergency.
Q# how you treat in emergency when any serious patient comes to you?
Ans: we have a trained team who are always ready for these serious conditions so they do their work and with them we treat patient easily.
Q# after completing your doctorate degree what was the first Question in your mind?
Ans: I was very much happy and I want to Practice what i learnt.
Q# If you not to be a doctor then what was your Second choice?
Ans: My Second Choice must be a Teacher because I am very good in teaching.
Q# In our society there is a concept that Example "the doctor who is charging 1000/= rupees is better and he has a SHIFFA than the other who is charging 500/= or 400/= rupees" what are your views on this concept?
Ans: yes it is but as being a Muslim SHIFFA is munjanid  ALLAH I-e healthy is rewarded by ALLAH.
Q# what types of Patients came to you and what is a most common disease in your area?
Ans: Mostly session disease peoples comes to me like flu, cough, fever but in rear conditions the other disease patients came to me. No there is no any big disease in my area.
Q#: What will you prescribe for our youth who is trying and in this field?
Ans: I just want to say for those who are trying to come in this field is just hardworking and hardworking and for those who is serving for this field just remember yourself a Pakistani and before taking any decision.
Thanks for giving us your opinions and memories.

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

Department of Media and Communication studies University of Sindh, Jamshoro